نړۍ
د ترکیې ولسمشریزې ټاکنې ښايي دوهیم پړاو ته ولاړې شي
د رویترز د څرګندونو له مخې، د ترکیې په ولسمشریزو ټاکنو کې ولسمشر طیب اردوغان د یکشنبې پر ورځ له خپل سیال کمال قلیچداراوغلو مخکې شو؛ خو هغه د ناتو د غړي هېواد د مشر په توګه د خپلې ۲۰ کلنې واکمنۍ د غزولو لپاره دغوڅ اکثریت پخپلولو بریالی نهشو.
که د ولسمشریزو ټاکنو دواړو نوماندانو د دوهیم پړاو ټاکنو د مخنیوي لپاره اړین ۵۰ جمعه یو سلنه رایې خپلې نکړې؛ نو دوهیم پړاو ټاکنې به د می پر ۲۸ ترسره کیږي.
قلیچدار اوغلو، چې ویلي یې دي په ټاکنو کې به بریالی شي؛ له خپلو پلویانو یې وغوښتل، چې د صبر او زغم لار خپله کړي او د اردوغان ګوند یې د پایلو په شمېرنه او راپور ورکولو کې په لاسوهنه تورن کړ.
اردوغان ویلي؛ مونږ دمګړۍ له خپل نږدې سیال څخه ۲ اعشاریه ۶ میلیون رایې مخکې یوو. مونږ تمه لرو، چې دا شمېر به له رسمي پایلو سره نور هم ډېر شي.
د ترکیې دولتي خبري آژانس اناتولیا راپور ورکړی، چې د نږدې ۹۷ سلنه صندوقونو پایلو له مخې اردوغان په سلو کې ۴۹ اعشاریه ۳۹ او د هغه سیال کمال قلیچدار اوغلو ۴۴ اعشاریه ۹۲ سلنه رایې ګټلي دي.
رویترز راپور ورکړی، چې د ترکیې د ټاکنو کمیسیون اردوغان ته ۴۹ اعشاریه ۴۹ رایې شمېرلي. دا د ۹۱ اعشاریه ۹۳ رایو صندوقونه د شمېرلو پایله ده.
د ولسمشرۍ لپاره درېیم ملتپال نوماند سینان اوګان په سلو کې ۵ اعشاریه ۳ رایې خپلې کړي.
شنونکیو ویلي؛ د هغه دا بری پهدې پورې اړه لري، چې د کوم نوماند ملاتړ کوي؛ په دوهیم پړاو کې یو “پاچاجوړونکی” کیدی شي.
کیلیچدار اوغلو، په یوه وینا کې څرګنده کړې وه، چې د اردوغان ګوند له ۱۰۰۰ څخه د ډېرو صندوقونو پر شمېرلو د ترکیې اراده له منځه وړي.
هغه وایي؛ تاسې نهشئ کولی پر اعتراضونو د هغه څه مخه ونیسئ، چې رامنځته کیږي. مونږ به هیڅکله پرې نهږدو، چې دا پر یوه ترسره شوي واقعیت واوړي.
د قلیچداراوغلو پلویان د بریا په تمه ول او د ترکیې د بنسټ ایښودونکي مصطفی کمال اتاترک بیرغونه یې پورته کړل او ډولونه یې وهل.
رویترز راپور ورکړی، چې د ترکیې د راتلونکي ولسمشر ټاکنه به د دې هېواد په سل کلن تاریخ کې ترټولو غوره سیاسي پرېکړه وي، چې د ترکیې له پولو بهر به ښه وځلیږي.
د اردوغان بریا به ولسمشر ولادیمیر پوتین، چې د اردوغان یو ښه متحد دی خوشاله کړي، خو د بایدن اداره او د اروپا او منځني ختیځ ډېر مشران، چې له اردوغان سره یې اړیکې خرابې وې؛ عصبي کړي.
د ترکیې تر ټولو اوږد خدمت کوونکي مشر؛ دا هېواد د ناتو غړی کړ او د اروپا دا دوهیم لوی هېواد یې پر نړیوال لوبغاړي بدل کړ. هغه د لویو پروژو لکه نويو پلونو او هوايي ډګرونو د جوړولو له لارې ترکیه عصري کړه او د بهرنیو هېوادونو لخوا یې د وسلو صنعت ته وده ورکړه؛ خو بې ثباته اقتصادي پالیسي یې د بحران او انفلاسیون کچه لوړه کړې او هغه یې د رای ورکوونکیو د غصې ښکار کړ.
دغه راز د ترکیې په جنوب ختیځ کې مرګونې او ویجاړوونکې زلزلې هم، چې۵۰ زره کسان په کې مړه شول؛ د هغه د حکومت ورو غبرګون رای ورکوونکي له خفګان سره مخ کړي.
قلیچدار اوغلو ژمنه کړې، چې له کلونو دولتي جبر وروسته به دیموکراسي راژوندۍ کړي او ترکیه به د ارتودوکس اقتصادي پالیسیو ته بېرته وررستنه کړي او هغه بنسټونه به پیاوړي کړي، چې د اردوغان په مشرۍ بې واکه شوي او دغه راز له لویدیځ سره کمزورې اړیکې هم بیارغول کیږي.
که اپوزیسیون واکمن شي زرګونه سیاسي بندیان او فعالان به خوشې شي.
نیوکه کوونکي وېره لري، چې اردوغان به د بلې دورې له ګټلو وروسته تر بل هر وخت زیات استبدادي حکومت وکړي. ۶۹ کلن ولسمشر، چې لسګونه ټاکنیزې بریاوې یې تجربه کړې؛ وايي: دیموکراسي ته درناوی لري.
په پارلماني رایو کې، د اردوغان اسلامپاله ګوند AKPد ډېرکي لرونکی دی.
د یادونې ده، چې که نوماندانو د ګټنې رایې خپلې نکړي؛ نو د ولسمشرۍ لپاره ټاکنې به دوهیم پړاو ته ځي، چې دوه اوونۍ وروسته به د مې پر ۲۸ ترسره شي.
نړۍ
شمالي کوریا یو بالسټیک توغندی وتوغاوه
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د سویلي کوریا پوځ په ډاګه کړې، چې څو لنډ واټن ویشتونکي بالسټیک توغندي د ټاپو وزمې ختیځ لوري ته وتوغول شول.
د جاپان ساحلي ګارد هم ویلي، چې شمالي کوریا دوه توغندي توغولي دي. دا په تېرو دوه میاشتو کې لومړی ځل دی، چې پیونګ یانګ بالسټیک توغندی توغوي.
شمالي کوریا وروستی ځل د مرغومي پر څلیریشتمه د سوپرسونیک منځني واټن ویشتونکي توغندي ازموینه ترسره کړه.
د شمالي کوریا د بالسټیک توغندي ازموینه په داسې حال کې ترسره کیږي، چې د امریکا بهرنیو چارو وزیر انټوني بلینکن د سویلي کوریا د ولسمشر یون سوک یول پر کوربهتوب د “ډیموکراسۍ په غونډه” کې د ګډون لپاره سیول ته تللی دی.
په وروستیو اوونیو کې د شمالي کوریا پوځ د دودیزو وسلو پر کارولو پوځي روزنیزې هڅې ترسره کړې، چې د شمالي کوریا مشر کیم جونګ اون یې د ډېرو څارنه هم وکړه.
د شمالي کوریا د ځواک دا ننداره په داسې حال کې کیږي، چې امریکا او جنوبي کوریا هم په دې وروستیو کې ۱۰ ورځنۍ ګډې پوځي روزنیزې هڅې ترسره کړي دي.
سیول هم په ډاګه کړې، چې له امریکا سره په دغو کلنیو ګډو روزنیزو هڅو کې یې له سمندري ځواکونو، برید ګرو چورلکو او د ځمکې او اوبو جنګي موټر کارولي دي.
د جنوبي کوریا د چارواکو د څرګندونو له مخې؛ دغه هېواد هم له شمالي کوریا سره نږدې د دغه هېواد د لویدیځو ټاپوګانو د دفاعي پیاوړتیا لپاره ، چې په ۲۰۱۰ ز. کال کې پرې پیونګ یانګ بمبارد کړی و؛ خپل ځواکونه زیات کړي دي.
نړۍ
د آیسلینډ اورشېندنې یو ځل بیا سرراپورته کړ
د آیسلینډ د هواپېژندنې ادارې څرګنده کړې، چې د شنبې پر ورځ په تېرو درې میاشتو کې د څلورم ځل لپاره د اورشېندنې له کبله لوګي او روښانه نارنجي لاوا د ځمکې سطحې ته راپورته شوه.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ د ساحلي ساتونکيو له چورلکې څخه اخیستل شوې ویډیو ښیي، چې د ځمکې له یوه اوږده درزه راپورته شوې لاوا هر لوري ته خپریږي.
د آیسلینډ د هواپېژندنې ادارې په خبرپاڼه کې اټکل شوی؛ د دې اورشېندنې سطحه دوه اعشاریه ۹ کیلومټره اوږدوالی لري، چې د دې وروستيۍ اورشیندنې کچه د فبرورۍ د هغې کچې ته رسېدلې ده.
چارواکو د اوونیو لپاره د آیسلینډ پلازمېنې ریکیاویک سویلي لوري ته په ریکیانس ټاپو وزمه کې له اورشېندنې خبرداری ورکړی و.
د نورډیک د اورشېندنې مرکز مشر ریکه پډرسن ویلي؛ په رښتیا هم د دې تمه کېده.
هغه زیاته کړې: البته د اورشېندنې د بشپړ وخت وړاندویېنه نشي کیدی؛ خو د ځمکې سطحې ته یې د لومړني حرکت نښې یوازې شاوخوا ۱۵ دقیقې مخکې رامنځته شوې.
د یادې سرچینې د څرګندونو له مخې؛ داسې ښکاري، چې لاوا سویل لوري ته چټکه غځیږي او د کب نیولو ښار رینډاویک پر لور راروانه ده. دا هغه ځای دی، چې له تېرې اورشیندنې څخه د شاوخوا ۴۰۰۰ اوسیدونکیو لږ شمېر یې بېرته راستانه شوي وه.
له ښار څخه د وتلو عملیات بیا پیل شوي او چارواکو په ښار کې بېړنی حالت اعلان کړی دی.
آیسلینډ د امریکا د کنټاکي ایالت پر کچه له ۳۰ څخه ډېر فعال اورشېندنې لري او په شمالي اروپا کې د ګرځندویانو یو مهم ځای ګرځیدلی دی.
په ۲۰۱۰ ز. کال کې د سویلي آیسلینډ له اورشېندنې څخه خړې ورېځې د اروپا پر لویو برخو خپرې شوې؛ شاوخوا ۱۰۰ زره الوتنې یې وځنډولې او په سلګونه آیسلینډیان یې د خپلو کورونو پرېښودو ته اړ کړل.
نړۍ
د غزې پر یوه مرستندویه مرکز د اسرائیلو په هوايي برید کې ۲۷ کسانو ته مرګ و ژوبله اوښتې
د فلسطین روغتیايي چارواکو د چارشنبې پر ورځ ( د کب درویشتمه ) ویلي، چې د غزې په جنوبي ښار رفح کې د خوراکي توکو د وېش پر یوه مرکز پر اسرائیلي هوايي برید پېنځه کسان وژل شوي د غزې شمالي برخې ته، چې له قحطۍ سره مخ ده؛ د مرستو بندولو ګواښ هم شوی دی.
په پېښه کې د آنروا ( د فلسطیني بې ځایه شویو لپاره د مرستو رسونې او کار موندنې بنسټ ) یو کارکوونکی وژل شوی دی.
د آنروا مشر فیلیپ لازارینی ویلي؛ زمونږ د غزې د تړانګې د مرستو د وېش پر یوه مرکز په داسې حال کې هوایي برید وشو، چې د خوراکي توکو رسول پر ختمیدو دي، لوږه پراخه ده او ځینې سیمې لهه قحطۍ سره مخ شوې دي.
ملګرو ملتونو خبرداری ورکړی؛ په غزه کې لږ تر لږه ۵۷۶ زره کسان، چې د وګړیو څلورمه برخه جوړوي، د قحطۍ په څنډه کې دي.
د سې شنبې پ ورځ ملګرو ملتونو په درې اوونیو کې د لومړي ځل لپاره شمالي غزې ته د خوراکي توکو رسولو لپاره نوې ځمکنۍ لار وکاروله.
د اسرائیلو د حکومت ویاند تال هینریچ د چارشنبې پر ورځ خبریالانو ته ویلي: مونږ د غزې شمالي ته د ډېرو مرستو رسولو هڅې کړې دي.
آنروا بنسټ د اسرائیلو دا ادعا رد کړې او وایي، چې اسرائیل د فلسطینیانو د فشار لپاره له قحطۍ څخه کار اخلي.
د اسرائیلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د چارشنبې پر ورځ ویلي؛ هغه هوډ لري، چې د آنروا پرځای، چئ له حماس سره د اړیکو ادعا پرې شوې؛ د مرستو د وېش لپاره د ملګرو ملتونو ټولنه ځای پر ځای کړي
په داسې حال کې ده، چې د غزې جګړه شپږمې میاشتې ته داخلیږي، چې ورسره نه یوازې مرګ و ژوبله پراخه شوې، بلکې تر څنګ یې د مرستو رسولو غوښتنه هم ورځ تر بلې ډېریږي.
-
لوبی5 days ago
راشدخان د ایرلینډ پروړاندې د ۲۰ آوریزو نړیوالو سیالیو لوبډلمشر شو
-
تازه خبرونه2 days ago
د هند د یوه پوهنتون په لیلیه کې پر لمونځ کوونکیو برید شوی
-
تازه خبرونه1 day ago
په نوي تعلیمي کال کې دې د نجونو ښوونځي او پوهنتونونه پرانیستل شي – حامد کرزی
-
نړۍ2 days ago
د آیسلینډ اورشېندنې یو ځل بیا سرراپورته کړ
-
تازه خبرونه2 days ago
په بدخشان کې د سرو زرو کان د نړېدو له کبله دوه کارګر مړه شوي
-
نړۍ1 day ago
شمالي کوریا یو بالسټیک توغندی وتوغاوه
-
تازه خبرونه5 hours ago
امریکا په افغانستان کې له هوايي بریدونو وروسته له پاکستان څخه د زغم غوښتنه وګړه
-
لوبی7 hours ago
د افغانستان کرکټ ملي لوبډله د ۲۰ اوریز لوبلړ ګټونکې شوه