Connect with us

نړۍ

د ترکیې ولسمشرۍ او پارلماني ټاکنو ته رای اچونه پیل شوه

خپور شوی

د

(Last Updated On: غویی ۲۴, ۱۴۰۲)

د یکشنبې پر ورځ ( د غویی څلیریشتمه) د ترکیې یو شمېر خلکو د ولسمشر د ټاکلو لپاره په ټاکل شویو رای مرکزونو کې رای اچونه پیل کړه.

د رویترز څرګنده کړې؛ د یکشنبې د ورځې د رایو پایله به نه یوازې د ناتو د غړیتوب لرونکی ۸۵ میلیوني هېواد د وګړیو راتلونکی ولسمشر وټاکي، بلکې ورسره به په اقتصادي او سیاسي ستونزو کې د ښکېلې ترکیې د حکومت څرنګوالی هم غوره شي.

د ترکیې ټاکنو ته ۶۰ میلیون و ۶۹۷ زره د رایې ورکولو وړ کسان شته، چې ۳۰ میلیون و ۷۱۰ زره یا ۵۰ اعشاریه ۶ یې ښځې دي.

د شنبې د ورځې د انتخاباتو دوه اصلي نوماندان د کمپاین پر وروستۍ ورځ دوه بېلابېلو ځایونو ته ولاړل، چې د ترکیې د راتلونکي لپاره د دوی د سیاسي لومړیتوبونه ښکارندویي کوي.

اوسنی ولسمشر او د پرمختګ او عدالت ګوند رییس رجب طیب اردوغان او د هغه اصلي سیال د خلکو د جمهوریت غوښتونکي ګوند رییس کمال کلیچدار اوغلو دې ټاکنو ته ولاړ دي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د شنبې پر ماښام د ایبا صوفیه جومات ته ولاړ او هلته یې د ماښام لمونځ ادا کړ. په داسې حال کې، چې کمال کلیچدار اوغلو د نوې ترکیې د بنسټ ایښودونکي کمال اتاترک مزار ته ورغلی و.

په ټاکنیزو حوزو کې د یکشنبې پر سهار اته بجې رای اچونه پیل شوه. رای اچونه به د مازیګر تر پېنځه بجو روانه وي.

د ترکیې د ټاکنو قانون له مخې؛ د سهار تر ۹ بجو پورې د ټاکنو د لومړنیو پایلو هر ډول راپور ورکول منع دي. دا به د یکشنبې پر ورځ ناوخته معلومه شي، چې آیا د ترکیې ولسمشریزې ټاکنې به دوه‌یم پړاو ته وغزول شي او که نه.

د ترکیې کردان، چې په هېواد کې د رای ورکولو د شرایطو وړ کسانو له ۱۵ څخه تر ۲۰ سلنه جوړوي، د هغو ټولنیزو ډلو په ډله کې دي، چې د یکشنبې د ورځې په انتخاباتو کې لوی رول لوبولی شي.

د زلزلې ځپلیو یو شمېر ولایتونو، چې له ۵۰ زره ډېر کسان یې مړه شوي؛ د حکومت له لومړني سستوالي څخه په غصه دي؛ خو داسې لږ شواهد شته، چې د خلکو د رایې ورکولو طریقه دې بدله کړي.

د ترکیې له ولسمشریزو ټاکنو سره یو ځای په دغه هېواد کې پارلماني ټاکنې هم ترسره کېږي.

په پارلماني ټاکنو کې د دواړو لویو ائتلافونو هر یو پراخه بریا هم کولی شي په دغه هېواد کې د اساسي قانون د بدلون یا تعدیل امکان رامنځته کړي.

په ترکیه کې د اساسي قانون تعدیل د دې هېواد د پارلمان د دوه پر درېیمې برخې غړیو؛ یعنې د ۶۰۰ څوکیو څخه د ۴۰۰ غړیو مثبتو رایو ته اړتیا لري.

۷۴ کلن پخوانی حکومتي چارواکی کلیچدار اوغلو ژمنه کړې، چې د ګټلو په صورت کې به د اردوغان له درندې ادارې څخه د ارتودوکس اقتصادي سیاستونو ته راستون شي.

د ټاکنیز کمپاین وروستۍ ورځې د بهرنیو لاسوهنو له تورونو سره مخ وې.

اوغلو روسیه تورنوي، چې د ترکیې په ټاکنوي کې د رجب طیب اردوغان لپاره لاسوهنه کوي. له بلې خوا اردوغان ادعا کوي، چې مخالفین یې د امریکا پر مرسته د ده واکمني ختمول غواړي.

د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان وایي: په بهرني او کورني سیاست کې لاسوهنه زمونږ لپاره د منلو وړ نه‌ده؛ مونږ د نړۍ د سیمې له هېوادونو سره د خپل ستراتیژیک دریځ پر بنسټ خپلې اړیکې پراخوو، د لویدیځ لپاره له ختیځ نه شا نه ګرځو او نه هم د منځني ختیځ او آفریقا په اړه سترګې پټوو، خو له لویدیځ سره به خپلې اړیکې پیاوړې کړو.

د ولسمشرۍ نوماند کمال کلیچدار اوغلو وایي: زمونږ اصلي هدف د ظالم حکومت ختمول او د ملتپال حکومت جوړول دي. زمونږ هدف دا دی، چې د اروپايي ټولنې بشپړ غړیتوب تر لاسه کړو  او د عصري نړۍ برخه واوسو. مونږ یو ملت یوو، چې د لویدیځ لوري ته متوجه یوو او ډیموکراسي غواړو.

په ترکيه کې میشت افغانان په دې هېواد کې د خپل برخليک په اړه اندېښمن دي. په تېره بيا هغه افغانان، چې له قانوني اسنادو پرته په دغه هېواد کې ژوند کوي.

که د ترکیې ولسمشریزو ټاکنو ته نوماندان په لومړي پړاو کې په سلو کې له ۵۰ ډېرې رایې ونه‌ګټي، د ټاکنو دوه‌یم پړاو به په دوه اوونیو کې ترسره شي.

نظر پوښتنې ښيي، چې د ۶ مخالفو ګوندونو د ائتلاف مشر کمال کلیچدار اوغلو له خپل اصلي سیال رجب طیب اردوغان څخه لږ مخکې دی. که د ترکیې د ولسمشرۍ ټاکنو له دوه مهمو نوماندانو څخه یو هم پنځوس سلنه رایې ترلاسه نه‌کړي؛ دغه ټاکنې به دوه‌یم پړاو ته وغزول شي. بیا به د دوه‌یم پړاو ټاکنې د مې پر ۲۸ ترسره شي.

نړۍ

د جمعې په ورځ به د م.م امنیت شورا په م.م کې د فلسطین د بشپړ غړیتوب په اړه رای ورکړي

Published

on

(Last Updated On: وری ۳۰, ۱۴۰۳)

ډیپلوماټانو ويلي، چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا به د جمعې پر ورځ ( د وري یو‌دېرشمه ) په ملګرو ملتونو کې د فلسطین د بشپړ غړیتوب غوښتنې ته رای ورکړي.

د امنیت شورا، چې ۱۵ غړي لري؛ د جمعې پر ورځ د ماسپښین پر ۳:۰۰ بجو د ملګرو ملتونو عمومي غونډې ته وړاندیز کوي، چې د ملګرو ملتونو د غړي په توګه د فلسطین دولت ومني.

دا مسوده د تصویب لپاره د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د غړیو لږ تر لږه نهه مثبتو رایو ته اړتیا لري. په داسې حال کې، چې د ملګروملتونو، بریټانیا، فرانسې، روسیې او چین په ګډون د ویټو د حق له پېنځه هېوادونو څخه هیڅ یو یې هم مخالفت نکوي.

د ډیپلوماټانو د څرګندونو له مخې؛ دا مسوده د امنیت شورا د ۱۳ غړیو ملاتړ لري او امریکا مجبوروي، چې د ویټو حق وکاروي.

الجزایر، چې د امنیت شورا د یوه غړي په توګه یې د دې پرېکړه لیک مسوده چمتو کړې؛ غوښتنه یې کړې، چې د پنجشنبې پر ورځ د منځني ختیځ په اړه د امنیت شورا له غونډې سره سم په دې اړه رای اچونه وشي.

امریکا ټینګار کړی چې د یوه خپلواک فلسطیني دولت جوړول باید د ښکېلو خواوو ترمنځ د مستقیمو خبرو اترو له لارې وشي نه په ملګرو ملتونو کې.

په ملګرو ملتونو کې د امریکا استازې لینډا ټوماس ګرینفیلډ هم د چارشنبې پر ورځ ( د وري نهه‌ویشتمه ) ویلي: مونږ باور نلرو، چې د امنیت شورا د یوه پرېکړه لیک تصویب به مونږ داسې یو ځای ته ورسوي، چې وکولی شو د یوه پرېکړه لیک دوه دولتی حل پلي کړي.

Continue Reading

نړۍ

د اروپايي ټولنې مشرانو پر ایران له نویو بندیزونو ملاتړ وکړ

Published

on

(Last Updated On: وری ۳۰, ۱۴۰۳)

د هغې غونډې په پای کې، چې پر اسرائیلو د ایران د بېساري برید او پر تهران د بندیزونو لګولو په اړه جوړه شوې وه، د اروپايي ټولنې مشرانو د ایران پر حکومت د نورو زیاتو بندیزونو له لګولو ملاتړ وکړ.

د دغې اتحادیې د ۲۷ غړیو هېوادونو مشرانو د چارشنبې پر ورځ (د وري نهه‌ویشتمه) په بروکسل کې څرګنده کړه، چې اروپايي ټولنه به د ایران پر ضد، په تېره بیا د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو توغولو له کبله نور ډېر محدودیتونه ولګوي.

له غونډې مخکې د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون د بندیزونو له غځولو ملاتړ وکړ او څرګندوي: مونږ د بندیزونو پلوي یوو او پر ټولو هغو هېوادونو، چې د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو په تولید کې ښکېل دي؛ پلي شي.

د ایټالیا بهرنیو چارو وزیر انټونیو تاجاني هم د جي – ۷ هېوادونو د وروستیو خبرو اترو مخکې ویلي، چې باید د ټولو هغو ادارو پر وړاندې بندیزونه ولګول شي، چې پر اسرائیلو یې د ډرون او توغندیو او په سره بحیره کې کښتیو بریدونه کوي؛ ولګول شي.

اسرائيلي چارواکو بیا ځلي ويلي، چې پر اسرائیلو د بريد غچ به اخلي. اروپايي ټولنې پر تهران د بنديزونو زياتولو ته د چمتووالي له څرګندولو سره له اسرائيلو غوښتي، چې له زغمه کار واخلي.

د اروپايي ټولنې د عالي کمیشنرۍ مشرې اورسولا فون در لاین د چارشنبې پر ورځ ویلي، چې پر اسرائیلو د ایران برید د تهران، مسکو او پیونګ یانګ پالیسیو ته په نغوته کې د یوه نوي استبدادي ائتلاف وروستۍ نښه ده.

د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ هغې، چې د بروکسل دفاعي او امنیتي کنفرانس په څنډه کې خبرې کولې ویلي؛ دغه اتحاد هڅه کوي، چې د نړیوالو قوانینو پر بنسټ رامنځته شوی نظم له منځه یوسي او ډیموکراسي له ناکامۍ سره مخ کړي.

سپینې ماڼۍ مخکې اعلان کړی و، چې له اووه کسیزې ډلې او نورو متحدینو سره به د ایران پر وړاندې د هراړخیز ځواب پر طرحه کار وکړي او د تهران د میزائیلو او ډرون پروګرامونو پر ضد به نوي بندیزونه ولګوي او د سپاه پاسداران او د دفاع وزارت پر ملاتړیو ادارو به اضافي بندیزونه ولګوي.

Continue Reading

نړۍ

امريکا او متحدین یې پر ايران د نورو بنديزونو لګولو هڅې کوي

Published

on

(Last Updated On: وری ۲۹, ۱۴۰۳)

امریکا او متحدینو یې پر اسرائیلو د بېساري برید له کبله پر ایران د نويو بندیزونو لګولو هڅې پیل کړي، چې پرې د اسرائیلو لخوا د کړکېچ زیاتولو مخه ونیسي.

د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ امریکا او اروپا پر ایران د اقتصادي او سیاسي بندیزونو د سختولو اعلان کړی او تمه ده، چې اسرائیل له پراخو غچ اخیستونکیو کړنو لرې وساتي.

د اسراییلو د پوځ ستر درستیز هرزي هالوی ویلي وه، چې پر اسرائیلو د ایران له ۳۰۰ ډېر توغندي او چاودېدونکې بې پلوټه الوتکې وتوغول شوې، چې بې ځوابه به پاتې نشي؛ خو په دې اړه یې له جزئیاتو وړاندې کولو ډډه وکړه.

د اسرائیلو یوې حکومتي سرچینې ویلي، چې د سې شنبې پر ورځ د جګړې کابینې غونډه وکړه؛ خو له توضیحاتو پرته چارشنبې ته وځنډول شوه.

د امریکا د ملي امنیت سلاکار جیک سلیوان د سې شنبې پر ورځ څرګنده کړې: امریکا په راتلونکیو ورځو کې د ایران د لرې ویشتونکیو توغندیو او بې‌پیلوټه الوتکو پر پروګرام د نويو بندیزونو د لګولو پلان لري او تمه ده، چې متحدین یې هم ومني.

له دې مخکې هم د امریکا خزانې وزیرې جانټ یلن ویلي، چې امریکا به بندیزونه ولګوي او له خپلو متحدینو سره به د ایران د “ناوړه او بې‌ثباته کوونکیو فعالیتونو د مخنیوي لپاره کار وکړي.

هغې د ​​واشنګټن په خبري کنفرانس کې زیاته کړې، چې د ایران د “ترهګرۍ د تمویل” د مخنیوي لپاره ټول غوراوي پر میز پراته دي، چې د ایران پرضد نور بندیزونه ژر اعلان شي.

د اروپايي ټولنې بهرنۍ تګلارې مشر جوزپ بورل په بروکسل کې د اروپايي ټولنې د بهرنیو چارو وزیرانو له بېړني ویډیويي کنفرانس وروسته څرګنده کړې؛ ځینو غړیو هېوادونو غوښتنه کړې، چې پر ایران دې بندیزونه وغځول شي او د اروپايي ټولنې ډیپلوماټیکه څانګه دې پدې وړاندیز کار پیل کړي.

د اسرائیلو بهرنیو چارو وزیر اسرائیل کاټز ویلي، چې د یوه ډیپلوماټیک برید مشري کوي؛ له ۳۲ هېوادونو څخه ته یې لیکلې غوښتنه کړې، چې د ایران د توغندیو پروګرام تحریم کړي.

Continue Reading

Trending

Copyright © 2022 Ariana News. All rights reserved!