روغتيا
د نړۍ نیمايي وګړي د دینګي تبې له خطر سره مخ دي – د روغتیا نړیواله ټولنه
د روغتیا نړیوالې ټولنې د جمعې پر ورځ څرګنده کړې؛ د دینګي تبې پېښې به سږکال خپلې لوړې کچې ته ورسیږي او یو لامل یې د نړۍ د تودوخې زیاتوالی دی، چې له ویروس لېږدوونکیو ماشو سره مرسته کوي.
د دې ټولنې د څرګندونو له مخې؛ په ټوله نړۍ کې د دینګي ناروغۍ کچه مخ پر ډېریدو ده او راپور شوې پیښې له ۲۰۰۰ کال راپدیخوا اته چنده ډېرې شوي او په ۲۰۲۲ کې به ۴ اعشاریه ۲ میلیون خلکو ته ورسیږي.
د سودان د روغتیا وزارت د مارچ میاشتې د راپور له مخې؛ دا ناروغي په تاریخ کې د لومړي ځل لپاره د هېواد په پلازمېنه خرطوم کې وموندل شوه. په داسې حال کې، چې اروپا د قضیو د زیاتوالي راپور ورکړی او پیرو په ډېري سیمو کې بېړنی حالت اعلان کړی دی.
د جنورۍ په میاشت کې د روغتیا نړیوالې ټولنې خبرداری ورکړ، چې دینګي تبه په نړۍ کې د تودو سیمو ترټولو ګړندۍ وده کوونکی ګواښ دی.
د نړیوالې روغتیا ټولنې د تودوخې ناروغیو د څارنې څانګوال رامان ویلیودان خبرداری ورکړی، چې د نړۍ نیمایي وګړي د دینګي تبې له خطر سره مخ دي.
هغه وایي: په ۲۰۱۹ ز. کال کې د روغتیا نړیوالې ټولنې ته د یوه رارسېدلي راپور له مخې په ۱۲۹ هېوادونو کې ۵ اعشاریه ۲ میلیون پېښې ترټولو لوړې کچې ته رسیدلي. سږکال نړۍ له څلور میلیون څخه د زیاتو خلکو د اخته کیدو په درشل کې ده، چې ډېري یې په آسیا کې له موسمي بارانونو سره تړاو لري.
هغه وایي، چې اوس په امریکا کې نږدې 3 میلیون پېښې راپور شوي او بولیویا، پاراګوای او پیرو ته د خپرېدو اندېښنه هم رامنځته شوې ده.
ارجنټاین، چې په وروستیو کلونو کې یې د دینګي تر ټولو بدې پېښې تجربه کړې، د یو لړ وړانګو پر کارولو د ماشو DNA ځنګله ته له خوشې کولو مخکې شنډوي.
ویلیودان ویلي: د امریکا سیمه یقیناً په بد حالت کې ده او مونږ هیله لرو، چې آسیا سیمه به یې وڅاري.
د روغتیا نړیواله ټولنه وايي، چې د ناروغۍ راپور شوي پېښې، چې تبه او د عضلاتو درد رامنځته کوي؛ په ټوله نړۍ کې یوازې د یوې کوچنۍ برخې د اخته کېدل ښیي؛ ځکه، چې ډېري پېښې نښې نهلري. دا ناروغي له یو سلنې څخه په کمو خلکو کې وژونکې ده.
ویل کیږي، چې توده هوا د ماشو په تکثیر کې چټکه مرسته کوي او ویروس ته زمینه برابروي، چې په بدن کې ورته د تکثیر وس ورپر برخه کړي.
ویليودان د توکو او خلکو د لېږد رالېږد زياتوالى، ښاري کېدل او د روغتيا په برخه کې ستونزې د دې زياتوالي د نورو لاملونو په توګه يادې کړي دي.
هغه د دې پوښتنې په ځواب کې، چې د ځمکې په شمالي نیمه کره کې د تودوخې څپې څنګه د دې ناروغۍ په خپرېدو اغېزه کوي؛ وویل: دا اوس وختي ده، چې څه پرې ووایو.
هغه څرګنده کړې، چې د تودوخې ۴۵ درجه باید ماشې له تکثیر مخکې ووژني؛ خو دا ماشې ډېر هوښیارې دي او کولی شي د اوبو په زیرمو کې تولید وکړي، چې تودوخه په کې ډېره لوړه نه وي.
روغتيا
قلندرعباد له آذربایجان څخه د کارکوونکیو د وړتیا لوړولو په اړه د مرستې غوښتنه وکړه
د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي د هېواد د روغتیايي سکتور د کارکوونکیو د وړتیا لوړولو په برخه کې له آذربایجان څخه د مرستې غوښتنه وکړه.
قلندر عباد دغه غوښتنه په کابل کې د آذربایجان له سفیر الهام محمدوف سره په کتنه کې وکړه.
په دې کتنه کې دواړو لوریو د روغتیا په برخه کې د همکارۍ، د افغان روغتیايي کارکوونکیو د وړتیا لوړولو او نورو اړوند مسایلو په اړه خبرې وکړې.
دغه راز د آذربایجان سفیر په دې کتنه کې ویلي، چې هېواد یې هڅه کوي له افغانستان سره د روغتیا په برخه کې خپله مرسته او همکاري روانه وساتي.
د يو بل خبر له مخې؛ د اندراګاندي د ماشومانو په روغتون کې د اکسيجن د توليد د څانګې د ودانۍ د بنسټ ډبره کېښودل شوه.
د عامې روغتیا وزارت چارواکي وايي، دغه څانګه به د روغتیا نړیوالې ټولنې پر مالي او تخنیکي همکارۍ جوړه شي او په یوه ورځ کې د ۲۰۰ اکسیجن بالونونو د ډکولو پر وړتیا سربېره به دغه روغتون ته د اکسيجن د رسولو تر څنګ د روغتیا وزارت نورو روغتونونو ته هم اړین اکسیجن چمتو کړي.
روغتيا
قلندر عباد د روغتیایي سکټور ملاتړکوونکیو بنسټونو ته د افغانانو اړتیاوې وړاندې کړې
د افغانستان اسلامي امارت د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي قلندر عباد د پنجشنبې پر ورځ ( د کب لسمه ) د قطر په پلازمېنه دوحه کې د روغتیایي سکټور د ملاتړو بنسټونو په غونډه کې ګډون وکړ او د افغانانو پر روغتیایي اړتیاوو یې خبرې وکړې.
په دې غونډه کې قلندرعباد د روغتیايي سیسټم د اصلاح، ګډې څارنې، روغتیايي ځانبسیاینې، د کلیو او ولسوالیو پر کچه د روغتیايي خدمتونو معیاري کولو او هر اړخیزو روغتیايي خدمتونو د وړاندې کولو په اړه خبرې وکړې.
نوموړي په روغتیایي برخه کې له نړیوالو همکارانو وغوښتل، چې د اداري لګښتونو د کمولو او د مرستو په سمو او ډاډمنو رسولو کې ډېرې هڅې وکړي.
د نوموړي د څرګندونو له مخې؛ که د ډېرو اداري لګښتونو مخه ونیول شي، د روغتیايي خدمتونو د لګښتونو پر برخه به مثبت اغېز ولري.
همدارنګه عباد ټینګار کړی، چې د هېواد د کنګل شوې شتمنۍ ازادېدا به د روغتیایي سکټور په ځانګړي توګه د میندو او ماشومانو لپاره ګټوره وي.
د قلندر عباد د څرګندونو له مخې؛ دا د افغانستان د روغتيايي سيسټم د خپلواکۍ، د روغتيايي خدمتونو د پراختيا او معياري کولو لپاره يو ستر او مثبت ګام دى، چې بايد نړيواله ټولنه يې ومني.
روغتيا
د ګوزڼ واکسيناسيون فرعي کمپاين پيل شو
د افغانستان عامې روغتیا وزارت د نړیوالو بنسټونو پر همکارۍ نن (دوشنبه د کب اوومه / د فبرورۍ شپږویشتمه ) د ګوزڼ یا پولیو واکسین د پلي کېدا د فرعي کمپاین دوهیم پړاو پیل کړ.
د پولیو واکسین دغه څلور ورځنی کمپاین به د هېواد په بېلابېلو سیمو کې پلی شي.
د دغه کمپاین موخه له پېنځه کلنو څخه کم عمره اووه اعشاریه شپږ میلیون ماشومانو ته د ګوزڼ ویروس پر وړاندې واکسین پلی کیږي.
د عامې روغتیا وزارت چارسمبالي قلندر عباد ویلي: مونږ د خپلو کاري شریکانو پر همکارۍ په افغانستان کې د ګوزڼ ناروغۍ له منځه وړلو ته ژمن یوو. مونږ شپه او ورځ کار کوو او په ټول هېواد کې د پولیو د بشپړ له منځه وړلو هدف ته د رسېدو لپاره د پولیو واکسین کمپاینونو او روغتیايي خدمتونو ته دوام ورکوو.
هغه زیاته کړې: د ګوزڼ د له منځه وړلو په چارو کې د ټولو افغانانو په ځانګړي توګه د سپینږیرو، د سیمې د مشرانو او دیني عالمانو ملاتړ مهم دی. دا د دوی لپاره اړینه ده، چې د ګوزڼ پر وړاندې مبارزه کې برخه واخلي او خپل ماشومان روغ وساتي.
ګوزڼ يوه ويروسي ناروغي ده، چې درملنه يې نهکېږي او يوازې د واکسيناسيون په واسطه وقایه او مخه یې نيول کېدی شي.
-
تازه خبرونه5 days ago
وروستیو سیلابونو په افغانستان کې ۱۵۰۰ کورنیو ته زیانونه رسولي
-
نړۍ3 days ago
د فلسطین پر رفح ښار اسرائیلي ځواکونو د ځمکنيو بریدونو ګواښ وکړ
-
نړۍ4 days ago
د مالیزیا بحري ځواکونو د چورلکو په ټکر کې ۱۰ کسان مړه شول
-
تازه خبرونه4 days ago
راشد خان د افغان بیسیم سوداګریز سفیر شو
-
لوبی2 days ago
اټکانرژۍ لوبډلې په نهمه سیالۍ کې سرخپوشانخوافي ته ۱ـ ۰ ماتې ورکړه
-
لوبی4 days ago
د موج ساحل لوبغاړي د جوانان واحدي لوبډلې پر وړاندې زړهراکښونکی ګول ترسره کړ
-
سیمه ییز خبرونه3 days ago
د غزې په شمال کې د قحطۍ خطر ډېر دی
-
سیمه ییز خبرونه2 days ago
امریکا دې د بشري حقونو په اړه دوه ګوني سیاست ودروي – ترکیه