د ایران بهرنیو چارو وزیر حسین امیرعبداللهیان د یوناما له مشرې سره په لیدنه کې د افغانستان ستونزې “پېچلې” وارزولې او د ” بېلابېلو او څو اړخیزو حل لارو” په اړه یې ټینګار څرګند کړ.

د ایران بهرنیو چارو وزارت په یوه خبرپاڼه کې، چې پرون (دوشنبه د غویی څلیریشتمه) خپره شوې؛ لیکلي، چې په افغانستان کې د ملګرو ملتونو د عمومي منشي استازې ميرمن روزا اوتنبایوا له ډاکټر امیر عبداللهیان سره کتلي او خبرې کړې دي.

په دې خبرپاڼه کې د ایران بهرنیو چارو د وزیر د څرګندونو له مخې لیکل شوي، چې: د افغانستان په کورنیو چارو کې د امریکا د هدفي لاسوهنو غځېدا به د دغه هېواد حالات نور هم پېچلي کړي.

نوموړي ویلي: د افغانستان ستونزې پېچلې دي؛ نو اړينه ده، چې پر څو اړخيزو حل لارو غور وشي.

دا غونډه د دوحې د درېیمې ناستې په څنډه کې جوړه شوې، چې د دوحې له لومړۍ او دوه‌یمې ناستې وروسته به د افغانستان پر وضعیت د ملګرو ملتونو پر کوربتوب جوړه شي.

د ایران بهرنیو چارو وزارت په خبرپاڼه کې راغلي، چې په دې کتنه کې رورا اتونبایوا د امیر حسین عبداللهیان سره د دوحې د درېیمې غونډې په اړه سلامشورې او د نظر تبادله وکړه.

میېرمن اتونبایوا د ایران د حکومت او خلکو له میلمه پالنې او د هغوی د وضعیت د ښه کېدو لپاره له ترسره شویو هڅو د مننې ترڅنګ په افغانستان کې د بشري ناورین په اړه د نړیوالې ټولنې پر بې‌تفاوتۍ نیوکه وکړه.

په افغانستان کې د ملګرو ملتو استازې په افغانستان کې د حالاتو پېچلتیا او د پرمختګونو بهیر تائید کړ او د دغه هېواد د پرمختګ او ثبات لپاره د سیمه‌ییزو فعالانو د بېلابېلو دریځونو پر همغږي کولو یې ټینګار وکړ.

اتونبایوا د ایران د سیمه‌ییزو نوښتونو د اهمیت پر ارزولو د ګاونډیانو د غونډې په چوکاټ کې د ایران د سیاسی هڅو هرکلی وکړ.

دغه راز د افغانستان په چارو کې د ایران سفیر او د ولسمشر ځانګړي استازي حسن کاظمي قُمي له میرمن اوتنبایوا سره په جلا کتنه کې د افغانستان او سیمې واقعیتونو ته د ملګرو ملتونو د ځانګړې استازې د پاملرنې غوښتنه کړې ده.

د دوحې د درېیمې غونډې د نېټې او د هغې د اجنډا په اړه څه ول شوي ندي؛ خو د ملګرو ملتونو له‌خوا د افغانستان لپاره د ځانګړي استازي ټاکل، چې د افغانستان د ستونزې د حل لپاره د دې ټولنې پرېکړه ده، اړینه برخه وي. په داسې حال کې، چې د اسلامي امارت بهرنیو چارو وزارت چارسمبالی امیرخان متقي د افغانستان لپاره د یوناما تر څنګ د بل استازي ټاکل د وخت اړتیا نه بولي.

ملګرو ملتونو د دې ټولنې په عمومي ناسته کې د افغانستان او پېنځه نورو هېوادونو د رايې ورکولو حق لنډمهالی ځنډولی دی.

دې ټولنې په اوبپاڼه کې لیکلي، چې افغانستان دې ټولنې ته د کلني غړیتوب حق‌العضویت له پامه غورځولی دی.

دا خبر په ملګرو ملتونو کې د افغانستان دایمي استازولۍ هم تائید کړی دی.

دې ټولنې دا هم ویلي، چې د دې ټولنې د منشور د ۱۹ مادې له مخې: هر هغه غړي هېواد، چې د دوه کلونو یا له دې د ډېر وخت لپاره د غړیتوب حق‌العضویت سپارلی نه‌وي؛ د دې ټولنې په عمومي ناسته کې د رایې ورکولو له حق څخه بې برخې پاتې کیږي.

د ملګرو ملتونو د څرګندونو له مخې؛ افغانستان د ۲۰۲۲ او ۲۰۲۳ کلونو لپاره د غړیتوب حق‌العویت ندی ورکړې له همدې کبله د دې ټولنې پوروړی دی.

د ملګرو ملتونو د غړیتوب کلنی حق العضویت دوه میلیون ډالره دی.

د راپورونو له مخې؛ له دې مخکې په ملګرو ملتونو کې د غړیتوب کلنی حق‌العضویت د افغانستان بهرنیو چارو وزارت پرې کاوه.

د ملګرو ملتونو په اوبپاڼه کې د ورکړ شویو معلوماتو له مخې؛ افغانستان، اکواډور، کومورس، وینزویلا، سومالیا او ساو تومه هغه هېوادونه دي، چې له دوه کلونو پر تېرېدو یې هم د غړیتوب حق‌العضویت ندی ورکړی.

دا په داسې حال کې ده، چې ملګرو ملتونو ټولنې په تېرو دوه کلونو کې د افغانستان د دایمي استازي په توګه د افغانستان د لنډمهالي حکومت یا اسلامي امارت د نومول شوي استازي سهیل شاهین له منلو ډډه کړې ده.

د افغانستان لپاره د امريکا ځانګړي استازي ټوماس ويسټ د افغانستان په بغلان، بدخشان، سمنګان، تخار، غور، هرات او نورو ولایتونو کې د وروستيو سيلابونو پر اوښتو زيانونو خپله خواشيني څرګنده  کړې ده.

ټوماس ویسټ د دوشنبې پر ورځ ( د غویی څلیریشتمه ) په خپله ایکس پاڼه کې لیکلي، چې د امریکا متحدین په افغانستان کې د سېلاب ځپلیو لپاره د خوراکي توکو او اوبو په ګډون بېړنۍ مرستې رسوي.

دغه راز د افغانستان لپاره په قطر کې د امریکا سفارت چارسمبالې کرن ډیکر هم ویلي: امریکا سیلاب ځپلیو ته د بېړنیو مرستو د جلبولو، د خپلو همکارانو له لارې د خوراکي توکو او طبي تجهیزاتو د برابرولو لپاره له نورو سره یوځای کیږي.

د هېواد په يو شمېر ولايتونو په تېره بيا په بغلان کې د مرګوني سېلابونو راوتو ځايي اوسېدونکیو ته ځاني او مالي زيانونه اړولي دي.

د وروستیو څرګندونو له مخې؛ د بغلان په دوه ولسوالیو کې له ۳۰۰ ډېر کسان مړه شوي دي.