سوداگري
په هېواد کې له اوبو څخه د برښنا د تولید پر ۱۶ پروژو کار روان دی
د اوبو او انرژۍ وزارت مسوولینو ويلي؛ په روان کال کې له اوبو څخه د انرژۍ د تولید شپاړلس پروژې تر لاس لاندې دي او له لمر، ګازو او ډبرو سکرو څخه د برښنا د ترلاسه کولو لپاره مو پانګوال پانګونې ته هڅولي دي.
د افغانستان اوبو او انرژۍ وزارت مسوولینو څرګنده کړې، چې په هېواد کې د برښنا د تولید لپاره نه ستړې کېدونکې هڅې روانې دي او پدې اړه یې کورني او بهرني پانګوال پانګوني ته هم هڅولي دي.
د اوبو او انرژۍ وزارت مسوولینو زیاته کړې؛ د روسيي، ایران، امریکا، چین او ترکیې هېوادونو ځینو پانګوالو د انرژۍ په تولید کې پانګونې ته لیوالتیا ښودلې؛ خو تر اوسه د کومې ځانګړې پروژې د ترسره کولو لپاره ورسره هوکړې رسیدلي نه یوو.
د اوبو او انرژۍ وزارت ویاند مولوي اخترمحمد نصرت وایي: مونږ سره کورني او بهرني پانګوال که هغه د روسیې دي که د چین، که د تر کیې؛ د بېلابېلو هېوادونو له پانګوالو سره مو خبري رواني دي او په اړوند برخو کې یې پانګونې ته لیوالتیا ښودلې ده.
د اقتصادي چارو کارپوهانو هم ويلي، چې که په هېواد کې د انرژۍ د تولید په اړه پانګوال پانګونې ته وهڅول شي افغانستان به له اقتصادي بحران څخه وایستل شي او له بېلابېلو سرچینو څخه د انرژۍ تولید کولی شي د هېواد په اقتصاد وده او پراختیا کې رغنده او اړین اغېزه ولري.
د اقتصادي چارو شنونکی تاج محمد تلاش وایي: افغانستان د انرژۍ د تولید لپاره خورا زیاتې سرچینې لري، چي باد، لمر، د ډبرو سکاره او ګاز یې د یادونې دي. که له دغو سرچینو د برښنا تولید رامنځته کړو؛ نو هېواد به مو د انرژۍ له بحران خلاص او او قتصاد به مو له ودې او پراختیا هم برخمن شي.
د هېواد د خصوصي سکتور غړيو هم ويل؛ي که د انرژۍ په دغو برخو کې د حکومت لخوا د پانکوالو لپاره آسانتیاوې زیاتې شي؛ نو دوی هم چمتو دي، چې په کور دننه په بېلابېلو برخو کې د انرژۍ د تولید لپاره پانګونه وکړي.
دا په داسې حال کې ده، چې افغانستان دمګړۍ دېره برښنا له ګاونډ هېوادونو واردوي، چې د اقتصاد وزارت د معلوماتو له مخې مونږ د کال ۲۵۰ میلیون ډالرنورو هېوادونو ته د برښنا لګښت ورکوو.
تازه خبرونه
په بیجینګ کې د چین او افغانستان درېیمه اقتصادي ناسته تر سره شوه
په بیجينګ کې د افغانستان اسلامي امارت او د چين ولسي جمهوريت د بهرنيو چارو وزارتونو د اړوند سياسي څانګو پر مشرۍ د بشري مرستو او اقتصادي بيارغونې پر ميکانيزمونو درېيمه ناسته ترسره شوه.
د افغانستان بهرنیو چارو وزارت ویاند عبدالقهار بلخي په ایکس پاڼه کې لیکلي، چې په دې ناسته کې د افغانستان د بهرنيو چارو وزارت پر استازیو سربېره د صنعت او سوداګرۍ، کانونو او پټروليم، د کډوالو او بېرته راستنېدونکیو چارو او د طبيعي پېښو پر وړاندې د امارت وزارت استازو ګډون کړی و.
دغه راز په دې ناسته کې د چين د سوداګرۍ، طبيعي سرچينو، د چين نړيوالې پراختيايي ادارې او نړيوالې همکارۍ ادارو استازو هم برخه اخیستې وه.
د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ په دې ناسته کې له تېرو دوه نيمو کلونو راپدیخوا د طبيعي پېښو، جبري راستانه شویو کډوالو او روغتيا په برخه کې د مرستو پر میکانیزمونو بیا کتنه وشوه.
افغان پلاوي د چين د مرستو د ګټورتوب لپاره خپل وړانديزونه او سلا مشورې چينايي اړوند لوري ته وړاندې کړل.
چينايي لوري ژمنه کړې، چې له افغانستان سره به د چين بشري مرستې د افغان لوري د اړتياوو او لومړيتوبونو له پام کې نيولو سره تنظيم کړي. دغه راز به له افغانستان سره د جبري راستانه شویو کډوالو د مېشتېدو په برخه کې د چين د سل میلیون يوانو په مرستو کې د افغان لوري وړانديزونه هم په پام کې ونيول شي.
د چين سره صليب ټولنې ژمنه کړې، چې په چين کې به د افغان ماشومانو د زړه ناروغيو د درملنې د بيا پيل زمينه هم برابره کړي.
د عبدالقهار بلخي د څرګندونو له مخې؛ د افغانستان د اقتصادي بيارغونې ميکانيزم په چوکاټ کې د دواړو هېوادونو ترمنځ د سوداګرۍ پر زياتوالي په ځانګړي توګه چين ته د زیاتو افغان توکو د صادرولو د زمينې برابرولو، وړتیا لوړونې او په افغانستان کې د کانونو او معاصرې سوداګرۍ په برخه کې د چين د پانګونې د فرصتونو په اړه هر اړخیزې خبرې وشوې.
دواړو لوريو چين ته د افغانستان د جلغوزو له صادراتو وروسته د انارو د صادراتو زمينې د برابرولو د هرکلی ترڅنګ په افغانستان کې د نفتو د استخراج کچې لوړولو او د لوګر مس عینک کان د استخراج د پيلولو په برخه کې د وروستيو پرمختګونو په اړه خبرې وکړې او ټينګار وشو، چې د چارو د چټکتيا پر طرحو به غور وشي.
افغان لوري د چين پر ملاتړ د افغانستان د حکومت په ګڼو وزارتونو او ادارو کې د ملکي مامورينو د وړتیا لوړونې لپاره له روزنيزو پروګرامونو او افغانانو ته د سکالرشپونو د لړۍ له پراخولو هرکلی وکړ.
ویل کیږي، چې په دې ناسته کې د واخان اقتصادي دهلیز د اهميت او احتمالي ګټو او د دې کوريډور د پرانيستو پر امکاناتو هم بحثونه شوي دي.
سوداگري
د تېر کال په مې مياشت کې د صادراتو ټوليز ارزښت له ١٤٠ میليونو ډالرو ډېر و
د احصائې او معلوماتو ملي ادارې د ۱۴۰۲ لمریز لېږدیز کال د کب په میاشت کې د هېواد د صادراتو او وارداتو اړوند شمېر راټول او څېړلي، چې ټولیز ارزښت یې ۱۴۱ اعشاریه ۱ او د وارداتو هغه ۷۸۹ اعشاریه ۶ میلیون ډالرو ته رسیږي.
دا په داسې حال کې ده، چې د هېواد د صادراتو ټولیز ارزښت په ۱۴۰۱ لمریز لېږدیز کال کې ۱۷۴ میلیون ډالر و. د ارقامو شننه ښیي، چې د ۱۴۰۱ کال د کب پر پرتله په ۱۴۰۲ کال کې د صادراتو کچه له ۳۲ اعشاریه ۹ میلیون ډالرو ډېره وه.
دغه راز د هېواد د وارداتو ټولیز ارزښت د ۱۴۰۱ کال په کب میاشت کې ۶۹۰ اعشاریه ۴ میلیون ډالرو ته رسېدلی و، چې د ۱۴۰۲ کال په همدې میاشت کې ۹۹ میلیون ډالره ډېر شوی دی.
اړوند شمېر ښيي، چې د ۱۴۰۲ کال په کب میاشت کې تر ټولو ډېر صادرات پاکستان، هند او عربي متحده اماراتو ته او په ۱۴۰۱ کال کې پاکستان، هند او چین هېوادونو ته تر سره شوي وه.
سوداگري
د آنلاین صرافیو هڅې بندې شوې
د افغانستان بانک څرګنده کړې، چې د انلاین صرافیو فعالیتونه منع دي او له سرغړوونکیو سره به قانوني چلند وشي.
د دې ادارې د خبرپاڼې له مخې؛ کوم چا یا شرکت ته تر دې دمه د انلاین صرافۍ د چلولو جواز ندی ورکړ شوی؛ ځکه دا ډول فعالیتونه غیر قانوني دي.
په خبرپاڼه کې راغلي: د افغانستان بانک له ګرانو هېوادوالو غوښتنه کوي، چې د دې راکړې ورکړې د خطرونو، زیانونو او وروستیو مسوولیتونو له کبله د انلاین صرافۍ له معاملاتو ډډه وکړي.
د افغانستان بانک په خبرپاڼه کې راغلي، چې دغه موضوع يې امنيتي او کشفي ارګانونو ته رسولې او له سرغړوونکیو سره به قانوني چلند وشي.
-
لوبی3 days ago
د افغانستان اتلانو ليګ د درېيم پړاو سیالیو پچهاچونه پای ته ورسېده
-
ساینس او ټیکنالوژي2 days ago
اپل شرکت د نړۍ د تر ټولو د لوی ګرځند پلورونکي دریځ له لاسه ورکړ
-
سیمه ییز خبرونه4 days ago
پر ایران به د اسرائیلو برید له سخت ځواب سره مخ شي
-
تازه خبرونه3 days ago
د کابل په هوايي ډګر کې د ۲۰۲۱ ز. کال ځانمرګی بریدګر عبدالرحمن لوګری و- امریکا
-
سیمه ییز خبرونه4 days ago
ایران پر اسرائیلو د بې پیلوټه الوتکو او توغندیو غچ اخیستونکی برید ترسره کړ
-
نړۍ3 days ago
امریکا به پر ایران د اسرائیلو په ځوابي برید کې برخه وانخلي
-
تازه خبرونه2 days ago
ازبکستان، سعودي عربستان او قطر پر افغانستان او افغان – ټرانس پټلۍ خبرې وکړې
-
نړۍ1 day ago
امريکا او متحدین یې پر ايران د نورو بنديزونو لګولو هڅې کوي