د هوا حالاتو بدلونونه
په امریکا کې د ایان نومي بحري توپان ځاني زیانونه لسګونه کسانو ته رسېدلي
د امریکا فلوریدا او کارولینا ایالتونه د ایان نومي توپان له کبله ډېر ځپل شوي او لسګونه کسانو ته په کې مرګ و ژوبله اوښتې ده.
سپینې ماڼۍ څرګنده کړې، چې د امریکا ولسمشر جوبایدن به د روانې اوونۍ په پای کې فلوریدا ته د سفر پرمهال د زیانونو ارزونه وکړي.
دغه توپان څو ورځې مخکې په کیوبا کې پیل شو او د امریکا په سویل ختیځ کې د فلوریدا ایالت له ځپلو وروسته اوس شمالي او سویلي کارولینا ایالتونو ته رسیدلی دی.
د امریکا د طبعي پېښو پر وړاندې د مبارزې چارواکو ویلي، چې د توپان له کبله تر اوسه په فلوریدا او کالورینا کې له ۴۴ ډېر کسان مړه او لسګونه نور ټپیان دي.
دغه راز لسګونه زره ساحلي کورونه زیانمن شوي او لسګونه زره نور په اوبو کې ډوب شوي دي.
د سپینې ماڼۍ ویاند کارین ژان پیر ویلي؛ ایان نومی بحري توپان تر ټولو ځواکمن او ډېر زیان رسوونکی دی، چې تند باد او باران هم ورسره مل دی.
په فلوریډا او سویلي کارولینا کې مسوولین د ژوندي پاتې شویو او مړیو پسې ګرځي؛ ځکه، چې سلګونه زره کورونه د اوبو لاندې دي.
د امریکا ولسمشر جو بایدن ویلي، ښایي د دې توپان له کبله لس ګونه میلیارد دالر زیان رسیدلی وي او د بیا رغونې چارې ښایي څو میاشتې وخت ونیسي.
بایدن وایي: دا نه یوازې د فلوریدا لپاره، بلکې د امریکا لپاره یو ستر ناورین دی.
د امریکا په جنوب ختیځ فلوریدا ایالت کې له دوه میلیون او پېنځه سوه زره څخه ډېر اوسېدونکي د ایان نومي توپان له رارسېدو مخکې له خپلو کورونو پرېښودو ته اړ شوي دي.
د یو شمېر څرګندونو له مخې؛ شونې ده، چې په فلوریدا کې تر ۴۷ میلیارد دالرو پورې زیان اوښتی وي.
ویل کیږي، چې اورلین نومی یو نوی توپان د مکسیکو له سواحلو راوتلی او تمه ده، چې په راتلونکیو ورځو کې یې چټکتیا نوره هم ډېره شي. ساینس پوهان پدې باور دي، چې د انسانانو لخوا د اقلیم بدلون په ټوله نړۍ کې د چټکو توپانونو علت دی.
د هوا حالاتو بدلونونه
پاکستان، هند او بنګله دېش د تېر کال د هوا په درجه بندۍ کې ټیټ هېوادونه دي
د سې شنبې پر ورځ خپرې شوې څرګندونې ښیي؛ د روغتیا نړیوالې ټولنې له وړاندویېنې سره سم پاکستان په ۲۰۲۳ ز. کال کې د نړۍ له لوګیو ډکه یوه سیمه پاتې شوی، چې ککړتیایي شاوخوا ۱۵ چنده ډېره ده او بنګله دیش او هند د چاډ او ایران ځایناستي دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د څرګندونو له مخې د هوا ککړتیا سږو ته زیان رسوي؛ دا ککړتیا پر ۲۰۲۳ ز. کال د بنګلهدیش په هر مکعب متر کې ۷۹ اعشاریه ۹ مایکرو ګرامه او د پاکستان ۷۳ اعشاریه ۷ مایکرو ګرامو ته ورسېده. په داسې حال کې د روغتیا نړیوالې ټولنې د ۵ مایکرو ګرامو څخه ډېر نه وړاندیز کوي.
د سویس په IQAir کې د هوا کیفیت علمي مدیرې کریسټی چیسټر شروډر ویلي؛ د اقلیمي شرایطو او جغرافیه (په سویلي آسیا کې) له کبله د ککړتیا کچه PM2.5 رسېدلې؛ ځکه، چې ککړتیا ټوله فضا نیولې او ترې د وتلو لار نلري.
هغې زیاته کړې: له دغې ککړتیا څخه کرنې، صنعت او نفوسو ته زیان رسیږي. له بده مرغه، په رښتیا هم داسې ښکاري، چې د ښه کېدا پر ځای نوره هم خرابیږي.
په ۲۰۲۲ز. کال کې بنګله دیش د ککړ تیا په درجه بندۍ کې پنځم نیولی و او هند اتم ځای درلود.
په ۲۰۲۳ ز. کال کې آسټرالیا، استونیا، فنلینډ، ګریناډا، آیسلینډ، موریس او نیوزیلینډ د روغتیا نړیوالې ټولنې معیارونه پوره کړي وه.
چاد، په ۲۰۲۲ ز. کال کې د نړۍ ترټولو ککړ هېواد و، چې د معلوماتي ستونزو له کبله د ۲۰۲۳ کال د درجه بندۍ یه نوملړه پاتې شو. ایران او سوډان هم د ۲۰۲۳ کال له نوملړه وایستل شو.
دغه راز افغانستان هم په دغه نوملړ کې له راتلو پاتې شو.
د هوا حالاتو بدلونونه
په بولیویا کې د سختو بارانونو له کبله بېړنی حالت اعلان شو
د بولیویا په پلازمېنه لا پاز کې سخت باران چارواکي د بېړني حالت اعلانولو ته اړ کړل.
د یوه حکومتي سند له مخې؛ د یکشنبې پر ورځ له هغې وروسته، چې سېلابونو ډېر ډېري کورونه ویجاړ کړل؛ بېړنی حالت کړ.
د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې؛ د بولیویا ولسمشر لوئس آرس ژمنه کړې، چې درانده ماشینونه او درې زره سرتېري به د نورو زیانونو د مخنیوي لپاره اړوند سیمې ته واستوي.
د سختو بارانونو له کبله د ښار په ګڼو سیمو کې سیلابونه راوتلي دي، چې له کبله یې د څښاک پاکې اوبه، برښنا او سړکونه بند شوي دي.
نوموړي په ایکس پاڼه کې لیکلي؛ مونږ د هغه سخت وضعیت په اړه ژوره اندېښنه لرو، چې په لا پاز کې زمونږ ښاروالۍ ورسره مخ ده.
د اوونۍ په پای کې د لا پاز یو کس د سختو بارانونو له کبله مړ شو. په داسې حال کې، چې د رسمي معلوماتو له مخې د جنوري له میاشتې د باران موسم له پیل راپدیخوا په ټول هېواد کې د سیلابونو له کبله نږدې ۵۰ کسان مړه شوي دي.
د هوا حالاتو بدلونونه
په اندونیزیا کې سیلابونو او ځمکې ښویېدنې ۱۹ کسان مړه کړي او ۷ نور ورک دي
اندونیزیایي چارواکو د یکشنبې پر ورځ څرګنده کړې، چې د دې هېواد په لویدیځ سوماترا ولایت کې د څو ورځو سختو بارانونو، سیلابونه او ځمکې ښویېدنې له کبله له ۷۰ ډېر خلک کډه کولو ته اړ شوي؛ لږ تر لږه ۱۹ کسان مړه شوي او ۷ نور ورک دي.
له تېرې پنجشنبې راپدیخوا د دغه ولایت په مرکز پادانګ او اته نورو سیمو کې شاوخوا ۷۰۰ کورونه، لسګونه پلونه، ښوونځي او ۱۱۳ هکتاره کرنیزه ځمکه ویجاړ شوي دي.
د اندونیزیا چارواکو ویلي: د ژغورنې اداره د ورکو شویو کسانو په لټه کې ده؛ ۱۵۰ ژغورونکي د هڅو لپاره چمتو شوي، چې د ځمکې ښویدنې او سړکونو بندېدو له خنډ سره مخ کړي دي.
د ولایتي ژغورونکې ډلې مشر عبدالمالک په یوه خبرپاڼه کې څرګنده کړې؛ نن په لټون کې د پېښو ادارې بېلا بېلو ۱۵۰ کارکوونکي برخه لري.
د اندونیزیا له ناورین سره د مبارزې ادارې BNPB ویاند عبدالمهري ویلي، چې له سیمې ایستل شوي خلک په نږدې جوماتونو کې راټول شوي؛ خو د سرپناه لپاره هیڅ لنډمهاله پنډغالی جوړ شوی نهدی. رویټرز راپور ورکړی، چې دوی خواړه، اوبه او درمل ترلاسه کړل. په داسې حال کې، چې د اوبو د کمي له کبله یږشمېر نور خپلو کورونو ته ستانه شوي دي.
عبدالمهري زياته کړې، د پادانګ په ډېرو سيمو کې اوس هم سیلابونه راوتلي، چې د پادانګ پريامان په سيمه کې د ځمکې ښويېدنې له کبله د ۵۰ مټرو پر اوږدوالي سړکونه تړل شوي دي.
په راتلونکو څو ورځو کې د نورو زیاتو بارانونو له اټکل سره – سره اړوند ادارې د سیلابونو او ځمکې ښویدنې له کبله د ډېرو نورو هغو خبرداری ورکړی دی.
د اندونیزیا باراني موسم په جنورۍ کې د هوا پېژندنې ادارې BMKG له وړاندویېنې سره، چې د لومړۍ ربعه یې په ځانګړي توګه د جاوا او سوماترا په ټاپوګانو کې پیل شوه.
-
تازه خبرونه2 days ago
د بغلان ولایت د غوري سمنټو تولید زیات شوی
-
لوبی5 days ago
اټکانرژۍ لوبډلې په نهمه سیالۍ کې سرخپوشانخوافي ته ۱ـ ۰ ماتې ورکړه
-
تازه خبرونه2 days ago
ترکمنستان د ټاپي پروژې بشپړولو ته ژمن دی – امانوف
-
سیمه ییز خبرونه2 days ago
په عراق کې به همجنسبازان پر۱۵ کاله بند شي –پارلمان
-
سیمه ییز خبرونه5 days ago
امریکا دې د بشري حقونو په اړه دوه ګوني سیاست ودروي – ترکیه
-
لوبی2 days ago
په افغانستان اتلانو لیګ کې موج ساحل ۲-۱ سرسبز یاشلر او سورخ پوشان ۶ -۰ میوند مات کړل
-
تازه خبرونه2 days ago
له پاکستان څخه دې د افغان کډوالو د جبري ایستلو چټکتیا راکمه شي
-
سیمه ییز خبرونه23 hours ago
د دوبۍ واکمن د هوایي ډګر د نوي ټرمینل جوړولو لپاره ۳۵ میلیارډ ډالر تصویب کړل