روغتيا
په ننګرهار کې خلک د ملاریا ناروغۍ له ډېرېدو اندېښمن دي
د ننګرهار ولایت اوسیدونکي محمد یونس ویلي، چې د اوړې له رارسیدو سره د ملاریا ناروغانو شمېر مخ پر ډېرېدو دی.
د ننګرهار ولایت د تودوخې له ډېرېدو سره د بېلابېلو بڼو غوماشو ترڅنګ د ملاریا غوماشې هم ډېرې شوي، چې له کبله یې په خلکو کې د ملاریا ناروغي خوره شوې او پېښې یې مخ پر ډېرېدو دي.
په ننګرهار ولایت کې د ملاریا ناروغۍ پېښو زیاتېدو خلک اندېښمن کړي او وايي؛ په هر يوه کور کې له یوه تر پېنځه لویان او ماشومان پر ملاریا ناروغۍ اخته شوي دي.
خلک له مسوولینو غواړي، چې د ملاریا د څارنې لپاره باید په ډنډونو کې درمل وشيندي او خلکو ته دې پشخانې ووېشل شي.
داکتران وايي، چې په ننګرهار کې د ملاریا د ناروغۍ پېښې پنځوس په سلو کې ډېرې شوې دي.
په ختیځ کې له ملاریا سره د مبارزې مسوولینو ويلي؛ نه يوازې په ننګرهار کې، بلکې ټوله ختیځه سیمه ملاریا ناروغۍ لاندې کړې ده.
د داګترانو د څرګندونو له مخې؛ په مومندره، بټيکوټ، کامه، ګوشته، بهسود، سره رود، غني خیل او اچین ولسوالیو کې د ملاریا ناروغۍ پېښې ډېرې شوې دي.
په ختیځ کې له ملاریا ناروغۍ سره د مبارزې مسوول سید عبدالله بریالي منلې، چې د تېر کال پر پرتله په ټوله ختيځه سیمه او په ځانګړې ډول ننګرهار کې د دې ناروغۍ کچه پنځوس سلنه لوړه شوې ده.
دوي له خلکو غواړي، چې روغتیايي ټکي په پام کې ونیسي.
دغه راز په ننګرهار ولایت کې سږ کال د دينکي تبې او نورو ناروغيو د ډېرېدو په اړه هم د خلکو اندېښني ډېرې شوې دي.
روغتیايي مسوولینو د ناروغيو د څارنې او مخینوي لپاره د اړینو اقداماتو د ترسره کیدو خبره کړې او دا نه مني، چې کواګي مسوولین د ناروغيو د څارنې او مخنیوي په برخه کې اړین اقدامات نهوي ترسره کړي. دوی د درملو شیندل ګران کار بولي؛ خو زیاتوي، چې تر ډېره يې په مرکز او ولسوالیو کې خلکو ته پشخانې وېشلي دي.
ملاریا ناروغۍ د غوماشو له لارې له یوه انسان څخه بل ته لېږدېږي او لامل يې هم د ملاریا غوماشی دي، چې په ککړو اوبو او ډنډاویو کې پيدا کیږي.
يو شمېر روغتیا پالان وايي؛ که خلک خپلې حفظ الصحي ته پام وکړي او پشه خانې وکاروي، نو له دغې ناروغۍ خوندي کیدلي شي.
د ملاریا د مجادلې مسوولینو څرګنده کړې؛ د ملاریا د مخنيوي لپاره د عامې روغتیا وزارت پراخه کمپاینونه کوي او په هر روغتیايي مرکز کې مسوولینو ته دنده سپارل شوې، چې خلکو ته د مخنیوي لارې چارې وښيي.
روغتيا
افغانستان په سنتي طب کې د هند همکارۍ وغوښته
په دې لیدنه کې دواړو خواوو په کابل کې د سنتي طب د اندتون(انسټیټیوټ او څېړنیز مرکز) د جوړولو، د څانګوالو(متخصصینو) د روزنې او د دوه اړخیزو همکاریو لپاره د هوکړهلیکونو د لاسلیک په اړه بحث او خبرې کړې دي.
روغتيا
له پاکستان څخه د کډوالو راستنېدا په افغانستان کې د ګوزڼ د لېږد خطر زیات کړی
د دې راپور پر بنسټ، د روان کال له پیل څخه تر اوسه په افغانستان کې د پولیو ویروس څلور نوي پېښې ثبت شوې دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د راپور له مخې؛ له پاکستان څخه د افغان کډوالو راستنېدا کولی شي د ګوزڼ یا پولیو ویروس د لېږد خطر زیات او د دې ناروغۍ د کنټرول بهیر ستونزمن کړي.
د دې راپور پر بنسټ، د روان کال له پیل څخه تر اوسه په افغانستان کې د پولیو ویروس څلور نوي پېښې ثبت شوې دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د راپور له مخې؛ که څه هم په افغانستان کې د ماشومانو د ګوزڼ(فلج ) ناروغۍ پېښې کمې شوې دي؛ خو د کډوالو له راستنېدا سره د ذدې ویروس د لېږد خطر شته او د دې ناروغۍ د خپرېدا مخنیوی یې ستونزمن کړی دی.
د روغتیا نړیوالې ټولنې په راپور کې راغلي: ” په ۲۰۲۵ کال کې ۳۹ مثبتې پېښې د دې ویروس تائید شوي، چې ۹ یې په افغانستان او ۳۰ یې په پاکستان کې دي.
روانه اوونۍ په پاکستان کې د دې ویروس د وحشي بڼې دوه نوې مثبتې چاپېریالي بېلګې ثبت شوي دي.
تر دې دمه ۵۷۹ مثبتې چاپېریالي بېلګې د دې ویروس ثبت شوي، چې ۶۴ یې په افغانستان او ۵۱۵ یې په پاکستان کې دي.”
دې ټولنې ویلي، چې د واکسین د پليکېدا پروګرامونه محدود دي او له همدې کبله د افغانستان په جنوبي او ختیځو سیمو کې ځینې ماشومان واکسین نشي ترلاسه کولی. .
عامې روغتیا وزارت د روغتیا نړیوالې ټولنې د دې راپور په اړه څه ندي ویلي.
دا راپور په داسې حال کې خپور شوی، چې یوازې په افغانستان او پاکستان کې دا ناروغي مخ پر خپرېدا ده.
روغتيا
په هند کې د ټوخي د ککړ شربت له کبله ۱۴ ماشومان مړه شول
د هند پر درملو د څار ادارې د لومړنیو کتنو له مخې؛ په دې شربت کې خطرناک کیمیاوي توکي لکه ډای ایټیلنګلیکول او ایټیلن ګلیکول موندلي، چې علت یې په تېرو وختونو کې هم بېکیفیته درمل ښودل شوی دی.
د مړینو راپور په درې ایالتونو کې ورکړ شوی؛ مادیا پردېش، راجستان او تامل ناډو، چې د قربانیانو لوړه شمېره یې په مادیا پردیش کې شبت شوې ده.
د هند پر درملو د څار ادارې د لومړنیو کتنو له مخې؛ په دې شربت کې خطرناک کیمیاوي توکي لکه ډای ایټیلنګلیکول او ایټیلن ګلیکول موندلي، چې علت یې په تېرو وختونو کې هم بېکیفیته درمل ښودل شوی دی.
چارواکو ویلي: هغه شرکت، چې دا شربت یې جوړ کړی؛ د راپورونو له مخې کولډریف نومیږي، چې د درغلۍ او د درملو او سینګاري توکو له قانون څخه د سرغړونې تور پرې هم لګول شوی دی.
د هند روغتیا وزارت سمدلاسه د شربت پلور او وېش بند کړی او بېلګې یې د ازموینې لپاره مرکزي لابراتوارونو ته لېږلي او دا هڅې هم روانې دي، چې آیا دا ککړ شوي شربتونه نورو سیمو یا بهرنیو هېوادونو ته هم صادر شوي او که نه.
دې پېښې په هند کې د درملو د تولیدي معیارونو په اړه تازه اندېښنې راپورته کړي.
له تېرو درې کلونو راپدېخوا په هند کې جوړ شوي د ټوخي شربتونه هم په ګمبیا، ازبکستان او کامرون کې د ماشومانو له مړینې سره تړاو لري.
روغتیایي څانګوالو(متخصصینو) د درملو په آزموینه کې د څارنې او رڼښت غوښتنه کړې او خبرداری یې ورکړی، چې د کیفیت کمزوری کنټرول په ځانګړي توګه په غریبو سیمو کې ژوند په خطر کې اچوي.
-
تازه خبرونه3 days agoپه افغانستان کې پخوانیو روږدو ته تخنیکي او کارپنځوونکې زدهکړې ورکړ شوي
-
لوبی5 days agoآریانا ټلویزیون د فیفا ۲۰۲۵ غوره فوټبال لوبغاړو د جایزو لسم پړاو مراسم خپروي
-
تازه خبرونه4 days agoاسلامي امارت د تېل او ګاز خپلواکه اداره رامنځته کوي
-
تازه خبرونه4 days agoد افغانستان د ټرانزیټي ظرفیتونو پر کارولو د عراقچي ټینګار د ستاینې وړ دی – ذاکر جلالي
-
سیمه ییز خبرونه2 days agoپاکستان د غزې د ثبات په پلان کې د ګډون غوښتنې له ننګونې سره مخ کړ
-
تازه خبرونه4 days agoاروپايي ټولنې او نړيوال بانک د افغان کارپنځوونکو لپاره د کاري فرصتونو مرستندويه پروګرام پیل کړ
-
نړۍ4 days agoپه آسټرالیا کې پر یهودي نندارې پلار او زوی برید کړی – پولیس
-
تازه خبرونه1 day agoپه بدخشان کې د چینایي وګړو د شکمنو وژونکو پر ځاله افغان ځواکونو پرېکنده برید کړی
