رویترز خبري اژانس راپور ورکړی، چې امریکا له جنوبي کوریا څخه قطر ته د ایران د ۶ میلیارد دالرو  د لېږد بندیزونه لرې کړل.

د امریکا د بهرنیو چارو وزیر انتوني بلینکن څرګنده کړې، چې د دې بندیزونو بښل د امریکا د ملي امنیت پر ګټه دی.

په هغو اسنادو کې، چې د امریکا د کانګریس اړوند کمیتې ته استول شوي؛ د امریکا حکومت د لومړي ځل لپاره پر رسمي بڼه د دې هوکړې پربنسټ په دغه هېواد کې د پېنځه ایرانیانو د خوشې کیدو او په بدل کې د ایران له لوري د نیول شویو امریکايي وګړیو د خوشې کیدو یادونه کړې ده.

په دغه اعلاميه کې ويل شوي: د امريکا حکومت هوکړه کړې، چې په امریکا کې بندي پېنځه ایرانیان راخوشې او د ايران له مالي منابعو څخه شپږ میليارد دالره، چې په جنوبي کوريا کې کنګل شوي وه؛ قطر ته انتقال کړي او په دې توګه د هغو امريکايانو د خلاصون زمينه برابره کړي، چې په ايران کې بنديان دي.

د امریکا له نظره، دا لېږد ایران ته ډېره ګټه نه رسوي؛ ځکه، چې دا یوازې د بشري سوداګرۍ لپاره کارول کیدی شي.

د سپینې ماڼۍ ویاند ادرین واتسون د دوشنبې پر ورځ په یوه اعلامیه کې ویلي، چې د امریکا د بهرنیو چارو وزیر د سپتمبر پر اتمه د دې لېږد اجازه ورکړې وه او رسمي خبرتیا یې هم د دوشنبې پر ورځ د امریکا کانګرس ته واستوله.

د ځینو سرچینو د څرګندونو له مخې؛ قطر ته د ۶ میلیارد دالرو ایراني پیسو لېږد به راتلونکې اوونۍ پیل شي.

د اعلامیې له مخې، د بندیزونو په دې بښنه کې د ایران د تېلو ملي شرکت او د ایران مرکزي بانک او نور مالي بنسټونه شته، چې د کوریا جمهوریت له حسابونو څخه د سویس او جرمني حسابونو ته اړوند کنګل  شوې پیسې لېږدول کیږي او بیا له دې حسابونه قطر ته انتقالیږي.

د سپینې ماڼۍ یوه چارواکي ویلي؛ د شنبې پر ورځ د نوي دیلي د جي – ۲۰ سرمشریزې په څنډه کې له یوه داسې څو ملیتي ریلي او بندري تړون مخکتنه کوي، چې منځنی ختیځ او جنوبي اسیا سره نښلوي.

رویترز راپور ورکړی، چې دا تړون په داسې یوه حساس وخت کې لاسلیک کیږي، چې د امریکا ولسمشر جو بایدن د نړیوالې بېخبنا په اړه د چین د یو کمربند او یوې لارې له فشار سره مقابله کوي او غواړي، چې واشنګتن د پرمختللیو هېوادونو لپاره د یو بدیل ملګري او پانګوونکي په توګه په جي ـ ۲۰ ګروپ کې 20راڅرګند شي.

د امريکا د ملي امنيت مرستيال سلاکار جان فاينر په نوي ديلي کې د دې ټولنې په کلنۍ سرمشريزه کې خبريالانو ته وويل، چې دغه تړون به په سيمه کې د ټيټ او منځني عايد لرونکیو هېوادونو په ګټه وي او په نړيواله سوداګرۍ کې به د منځني ختيځ لپاره مهم رول ولوبوي.

امریکایي چارواکو ویلي، چې له دې کاره یې موخه د اوسپنې پټلۍ له لارې هند د منځني ختیځ له هېوادونو سره نښلول دي. له دې سره د ترانزیت وخت، لګښتونه او د تېلو لګښت کمیږي او له فارس خلیج څخه اروپا ته د انرژۍ او سوداګرۍ په لېږد کې مرسته ده.

فاینر دا هم ویلي، د دې تړون هوکړه لیک به د اروپایي اتحادیې، هند، سعودي عربستان، عربي متحده  اماراتو، امریکا او د جي – ۲۰ د نورو ونډوالو ترمنځ لاسلیک شي.

فاینر زیاته کړې: مونږ فکر کوو، چې د دې کلیدي سیمو نښلول یو لوی فرصت دی.

دا هڅه په داسې حال کې رامنځته کیږي، چې امریکا په منځني ختیځ کې یوې پراخې دیپلوماتیکې هوکړې ته د رسېدو لپاره هڅې کوي، چې سعودي عربستان اسرائیل پر رسمیت وپېژني.

فاینر زیاته کړې، چې د امریکا له نظره، دا تړون به په ټوله سیمه کې د تودوخې او په هغو سیمو کې، چې جګړې لیدل کیږي؛ د جنګ په کمولو کې مرسته کوي.

د مدیترانې – اروپا زلزله معلوموونکي مرکز په خپره شوې خبرپاڼه کې څرګنده کړې، چې د رښتر پر کچه اووه اعشاریه یوې درجې زلزلې د اندونیزیا د بالي سمندرګي اړوند سیمه ولړزوله.

خبري سرچینو څرګنده کړې، چې د رښتر پر کچه ۷ اعشاریه ۱ درجه زلزله د اندونیزیا د ماتارام شمال لوري ته په ۲۰۱ کیلومترۍ کې رامنځته شوې، چې ژوروالی یې ۵۱۸ کیلومتر ښودل شوی دی.

تر اوسه د دغې زلزلې نور جزئیات نه‌دي په ډاګه شوي.

د رویترز خبري اژانس د راپور له مخې، اندونیزیا په سوماترا ټاپو کې د ۷.۴ درجې زلزلې وروسته د سونامي خبرداری ورکړ. دا زلزله د لویدیځ سوماترا ولایت د پلازمېنې بادانګ په ۱۹۵ کیلومترۍ کې رامنځ ته شوې وه.

په ۲۰۰۴ کال کې د ۹ اعشاریه ۱ درجې زلزلې د اندونیزیا د سوماترا ساحل ولړزاوه، چې د سونامي لامل شو او له ۲۲۰ زره ډېر خلک یې مړه کړل.

اندونیزیا د پاسیفیک د اورنۍ کړۍ په سیمه کې موقعیت لري او پر تیکتونیک څپو موقعیت لري، چې د براعظمونو د حرکت او د زلزلې د واټنیز فعالیت لامل کیږي.