نړۍ
د ترکیې ولسمشرۍ او پارلماني ټاکنو ته رای اچونه پیل شوه
د یکشنبې پر ورځ ( د غویی څلیریشتمه) د ترکیې یو شمېر خلکو د ولسمشر د ټاکلو لپاره په ټاکل شویو رای مرکزونو کې رای اچونه پیل کړه.
د رویترز څرګنده کړې؛ د یکشنبې د ورځې د رایو پایله به نه یوازې د ناتو د غړیتوب لرونکی ۸۵ میلیوني هېواد د وګړیو راتلونکی ولسمشر وټاکي، بلکې ورسره به په اقتصادي او سیاسي ستونزو کې د ښکېلې ترکیې د حکومت څرنګوالی هم غوره شي.
د ترکیې ټاکنو ته ۶۰ میلیون و ۶۹۷ زره د رایې ورکولو وړ کسان شته، چې ۳۰ میلیون و ۷۱۰ زره یا ۵۰ اعشاریه ۶ یې ښځې دي.
د شنبې د ورځې د انتخاباتو دوه اصلي نوماندان د کمپاین پر وروستۍ ورځ دوه بېلابېلو ځایونو ته ولاړل، چې د ترکیې د راتلونکي لپاره د دوی د سیاسي لومړیتوبونه ښکارندویي کوي.
اوسنی ولسمشر او د پرمختګ او عدالت ګوند رییس رجب طیب اردوغان او د هغه اصلي سیال د خلکو د جمهوریت غوښتونکي ګوند رییس کمال کلیچدار اوغلو دې ټاکنو ته ولاړ دي.
د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان د شنبې پر ماښام د ایبا صوفیه جومات ته ولاړ او هلته یې د ماښام لمونځ ادا کړ. په داسې حال کې، چې کمال کلیچدار اوغلو د نوې ترکیې د بنسټ ایښودونکي کمال اتاترک مزار ته ورغلی و.
په ټاکنیزو حوزو کې د یکشنبې پر سهار اته بجې رای اچونه پیل شوه. رای اچونه به د مازیګر تر پېنځه بجو روانه وي.
د ترکیې د ټاکنو قانون له مخې؛ د سهار تر ۹ بجو پورې د ټاکنو د لومړنیو پایلو هر ډول راپور ورکول منع دي. دا به د یکشنبې پر ورځ ناوخته معلومه شي، چې آیا د ترکیې ولسمشریزې ټاکنې به دوهیم پړاو ته وغزول شي او که نه.
د ترکیې کردان، چې په هېواد کې د رای ورکولو د شرایطو وړ کسانو له ۱۵ څخه تر ۲۰ سلنه جوړوي، د هغو ټولنیزو ډلو په ډله کې دي، چې د یکشنبې د ورځې په انتخاباتو کې لوی رول لوبولی شي.
د زلزلې ځپلیو یو شمېر ولایتونو، چې له ۵۰ زره ډېر کسان یې مړه شوي؛ د حکومت له لومړني سستوالي څخه په غصه دي؛ خو داسې لږ شواهد شته، چې د خلکو د رایې ورکولو طریقه دې بدله کړي.
د ترکیې له ولسمشریزو ټاکنو سره یو ځای په دغه هېواد کې پارلماني ټاکنې هم ترسره کېږي.
په پارلماني ټاکنو کې د دواړو لویو ائتلافونو هر یو پراخه بریا هم کولی شي په دغه هېواد کې د اساسي قانون د بدلون یا تعدیل امکان رامنځته کړي.
په ترکیه کې د اساسي قانون تعدیل د دې هېواد د پارلمان د دوه پر درېیمې برخې غړیو؛ یعنې د ۶۰۰ څوکیو څخه د ۴۰۰ غړیو مثبتو رایو ته اړتیا لري.
۷۴ کلن پخوانی حکومتي چارواکی کلیچدار اوغلو ژمنه کړې، چې د ګټلو په صورت کې به د اردوغان له درندې ادارې څخه د ارتودوکس اقتصادي سیاستونو ته راستون شي.
د ټاکنیز کمپاین وروستۍ ورځې د بهرنیو لاسوهنو له تورونو سره مخ وې.
اوغلو روسیه تورنوي، چې د ترکیې په ټاکنوي کې د رجب طیب اردوغان لپاره لاسوهنه کوي. له بلې خوا اردوغان ادعا کوي، چې مخالفین یې د امریکا پر مرسته د ده واکمني ختمول غواړي.
د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان وایي: په بهرني او کورني سیاست کې لاسوهنه زمونږ لپاره د منلو وړ نهده؛ مونږ د نړۍ د سیمې له هېوادونو سره د خپل ستراتیژیک دریځ پر بنسټ خپلې اړیکې پراخوو، د لویدیځ لپاره له ختیځ نه شا نه ګرځو او نه هم د منځني ختیځ او آفریقا په اړه سترګې پټوو، خو له لویدیځ سره به خپلې اړیکې پیاوړې کړو.
د ولسمشرۍ نوماند کمال کلیچدار اوغلو وایي: زمونږ اصلي هدف د ظالم حکومت ختمول او د ملتپال حکومت جوړول دي. زمونږ هدف دا دی، چې د اروپايي ټولنې بشپړ غړیتوب تر لاسه کړو او د عصري نړۍ برخه واوسو. مونږ یو ملت یوو، چې د لویدیځ لوري ته متوجه یوو او ډیموکراسي غواړو.
په ترکيه کې میشت افغانان په دې هېواد کې د خپل برخليک په اړه اندېښمن دي. په تېره بيا هغه افغانان، چې له قانوني اسنادو پرته په دغه هېواد کې ژوند کوي.
که د ترکیې ولسمشریزو ټاکنو ته نوماندان په لومړي پړاو کې په سلو کې له ۵۰ ډېرې رایې ونهګټي، د ټاکنو دوهیم پړاو به په دوه اوونیو کې ترسره شي.
نظر پوښتنې ښيي، چې د ۶ مخالفو ګوندونو د ائتلاف مشر کمال کلیچدار اوغلو له خپل اصلي سیال رجب طیب اردوغان څخه لږ مخکې دی. که د ترکیې د ولسمشرۍ ټاکنو له دوه مهمو نوماندانو څخه یو هم پنځوس سلنه رایې ترلاسه نهکړي؛ دغه ټاکنې به دوهیم پړاو ته وغزول شي. بیا به د دوهیم پړاو ټاکنې د مې پر ۲۸ ترسره شي.
نړۍ
د حزب الله د وژل شوي مشر ځایناستي وژل شوي – اسرائیل
نتانیاهو پرته له دې، چې د وروستیو دوه کسانو نومونه واخلي په یوه ویډیوي پیغام کې ویلي: مونږ د حزب الله وړتیا کمزورې کړې؛ رګونه ترهګر د (حسن) نصرالله او د نصرالله د ځایناستي په ګډون وژل شوي دي.
د رویټرز خبري سرچینې د څرګندونو له مخې؛ د سېشنبې پر ورځ ( د تلې اووهلسمه ) د اسرائیلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو ویلي، چې د اسرائیلو په هوایي بریدونو کې د حزب الله د وژل شوي مشر دوه ځاایناستي وژل شوي او اسرائیل د لبنان په جنوب کې د ایران د ملاتړې ډلې پر وړاندې خپل ځمکني عملیات پراخ کړي دي.
نتانیاهو پرته له دې، چې د وروستیو دوه کسانو نومونه واخلي په یوه ویډیوي پیغام کې ویلي: مونږ د حزب الله وړتیا کمزورې کړې؛ رګونه ترهګر د (حسن) نصرالله او د نصرالله د ځایناستي په ګډون وژل شوي دي.
د اسرائيلو دفاع وزير يوآو ګالانت ويلي؛ هاشم صفي الدين، چې تمه کېده د نصرالله ځایناستی شي، ښايي "له منځه وړل شوی وي".
دا اوس هم روښانه نده، چې نتانیاهو له ځایناستي د ځایناستي معنی د چا لپاره کاروي.
د اسرائیلو د پوځ ویاند دانیال هاګاري ویلي؛ اسرائیل پوهیدل، چې صفیالدین د حزب الله د استخباراتو په مرکز کې دی. کله، چې جنګي الوتکو تېره اوونۍ بمبارد وکړ او د صفیالدین وضعیت تر څېړلو دی او کله، چې پوه شوو؛ خلکو ته به خبر ورکړو.
نتانیاهو ویلي: اوس حزب الله د اوږدو کلونو پر پرتله ډېر کمزوری دی.
د اسرائیلو پوځ د سې شنبې پر ورځ ویلي، چې له تېرو څلیریشت ساعتونو راپدېخوا د لبنان په سویل کې د حزب الله د ځمکې لاندې بنسټیزې ودانۍ بمبارډ شوي؛ د شپږ قومندانانو او سیمهییزو چارواکو په ګډون لږ تر لږه ۵۰ جنګیالي وژل شوي دي.
د اوکټوبر پر لومړۍ ایران، چې د حزب الله او حماس دواړو ملاتړی دی؛ پر اسرائیلو توغندي وتوغول. د سېشنبې پر ورځ ایران اسرائیلو ته خبرداری ورکړ، چې د غچ اخیستنې ګواښونه دې نکوي.
لویدیځ ځواکونه د ډیپلوماټیک حل په لټه کې دي؛ ځکه له دې وېره لري، چې شخړه کیدای شي پراخه او د تېلو تولیدونکی منځني ختیځ ویجاړ کړي.
پنټاګون د سې شنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې ګالانټ به د چارشنبې پر ورځ واشنګټن ته د سفر پر مهال له خپل سیال لویډ آسټین سره په پلان شوې ناسته کې وګوري.
د حزب الله مرستیال مشر نعیم قاسم له یوه ناڅرګند ځای څخه په یوه ټلویزیوني وینا کې ویلي، چې د اوربند له هڅو ملاتړ کوي.
قاسم ویلي، چې حزب الله د متحد پارلمان د مشر نبي بیري د جګړې له درولو ملاتړ کوي.
د نتانیاهو دفتر د قاسم د څرګندونو په اړه له څه ویلو ډډه کړې ده.
د امریکا بهرنیو چارو وزارت ویاند مټیو میلر په واشنګټن کې یوې غونډې ته ویلي، چې حزب الله خپل دریځ بدل کړی او اوربند غواړي؛ ځکه، چې دا ډله د جګړې په ډګر کې درېدلی ګام اخلي او تر بریدونو لاندې ده.
نعیم قاسم ویلي؛ که څه هم د اسرائیلو تر دردناکو ګوزارونو لاندې دي؛ خو حزب الله خپله وړتیا خوندي کړې ده. په لسګونه ښارونه د مقاومت د توغندیو په ساحه کې دي. مونږ تاسې ته ډاډ درکوو، چې وړتیاوې مو ښې دي.
د رویټرز د راپور له مخې؛ د اسرائیلو پوځ ویلي، چې دوی د لبنان جنوب ته یو سلو شپږڅلوېشتمه فرقه لیږلې، چې د پولې په اوږدو کې ځای پرځای شوي. دا لومړنۍ احتیاتي فرقه ده، چې د حزب الله پر وړاندې به د لبنان له جنوب ختیځ څخه جنوب لویدیځ ته ځمکني عملیات وغځوي.
ویل کیږي، چې د اسرائيلو پوځ د اکټوبر پر لومړۍ نېټه لبنان ته د ځمکنيو ځواکونو د ننوتلو اعلان وکړ، چې تر دې دمه په هوایي او ځمکنیو بریدونو کې دواړو لوریو ته مرګ او ژوبله اوښتې او سلګونه نور بې ځایه شوي دي.
نړۍ
د دوبۍ اماراتو ایرلاین پر واکي ټاکونو بندیز ولګاوه
دې هوايي شرکت د جمعې پر ورځ په خپله اوبپاڼه کې یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې له مخې یې؛ ټول هغه مسافر، چې دوبۍ ته سفر کوي له هغې ورسره د پیجرونو او واکي ټاکونو لیږدول منع دي.
رویټرز راپور ورکړی، چې د دوبۍ اماراتو ایرلاینز د تېرې میاشتې د لبناني ډلې حزب الله د پیجرونو له له چاودنو وروسته په خپلو الوتنو کې مسافر د پیجرونو او واکي ټاکونو له لېږدولو منع کړل.
دې هوايي شرکت د جمعې پر ورځ په خپله اوبپاڼه کې یوه خبرپاڼه خپره کړه، چې له مخې یې؛ ټول هغه مسافر، چې دوبۍ ته سفر کوي له هغې ورسره د پیجرونو او واکي ټاکونو لیږدول منع دي.
په دې خبرپاڼه کې زیاته شوې، چې که کوم منع شوي توکي وموندل شي؛ نو د دوبۍ د پولیسو لخوا به د سختو امنیتي تدابیرو د یوې برخې په توګه ضبط شي.
د سپټمبر په خونړیو بریدونو کې د حزب الله زرګونه پیجرونه او په سلګونه راډیوګانې وچاودېدې، چې پر پراخه کچه یې پړه پر اسرائیلو اچول شوې ده؛ خو اسرائیلو یې پړه منلې نده.
د منځني ختیځ ترټولو لوی هوایي شرکت هم اعلان وکړ، چې عراق او ایران ته الوتنې به تر سې شنبې پورې وځنډول شي. په داسې حال کې، چې اردن ته به یې خدمات د یکشنبې پر ورځ بیا پیل شي.
رویټرز راپور ورکړی، چې یو شمېر نورو هوایي شرکتونو هم بیروت او نورو سیمهییزو هوایي ډګرونو ته الوتنې ځنډولې دي.
نړۍ
په غزه کې د اسرائیلو د نویو بریدونو له کبله ۳۷ کسان ووژل شول
په غزه کې د تاوتریخوالی تازه زیاتوالی په داسې حال کې رامنځته کیږي، چې اسرائیلو په لبنان کې ځمکني عملیات پیل کړي او څرګندوي، چې ځواکونو یې د ایران له ملاتړه برخمن حزب الله سره پر سختو جګړو بوخت دي. دغه شخړه د حزب الله د مشرتابه پر ضد د اسرائیلو له ویجاړوونکیو هوایي بریدونو وروسته پیل شوې ده.
د فلسطین روغتیايي چارواکو ويلي، د اسرائیلو په نویو بریدونو کې د مهاجرینو کمپونه پر نښه شوي، چې له کبله یې ښځې او ماشومان وژل شوي دي.
د رویټرز خبري سرچینې د اسرائیلي پوځیانو د څرګندونو له مخې راپور ورکوي، چې په دغو بریدونو کې د حماس اړوند مرکزونه پر نښه شوي دي.
اسرائیل پر حماس تور لګوي، چې له ملکي خلکو او ملکي تاسیساتو څخه د پوځي موخو لپاره کار اخلي، خو حماس یې ردوي.
روغتیایي سرچینو ویلي، چې د سې شنبې له ورځې وروسته د غزې د سویل پر رفح او زیتون ښارګوټو د اسرائیلو په دوه بېلابېلو بریدونو کې پېنځه فلسطینیان ووژل شول.
د روغتیايي چارواکو د څرګندونو له مخې؛ په خان یونس کې د بې ځایه شویو پر یوه خیمه د اسرائیلو د برید له کبله شپږ فلسطینیان وژل شوي دي.
په غزه کې د تاوتریخوالی تازه زیاتوالی په داسې حال کې رامنځته کیږي، چې اسرائیلو په لبنان کې ځمکني عملیات پیل کړي او څرګندوي، چې ځواکونو یې د ایران له ملاتړه برخمن حزب الله سره پر سختو جګړو بوخت دي. دغه شخړه د حزب الله د مشرتابه پر ضد د اسرائیلو له ویجاړوونکیو هوایي بریدونو وروسته پیل شوې ده.
د یادونې ده، چې اسلامي امارت پر لبنان، فلسطین، عراق او سوریې باندې د اسرائیلو بریدونه په کلکه وغندل او له نړیوالې ټولنې یې وغوښتل چې د دې ستونزې د اساسي حل لپاره قاطع تصمیم ونیسي.
-
سوداگري4 days ago
له قرغزستان څخه افغانستان ته د تېلو په صادراتو کې زیاتوالی رامنځته شو
-
تازه خبرونه5 days ago
د روان کال تر پایه به دوه میلیون ناقانونه کډوال له ایران وایستل شي
-
تازه خبرونه5 days ago
د خوړو نړیوال پروګرام له دوه میلیون ښځو سره نغدي مرسته وکړه
-
تازه خبرونه3 days ago
یو افغان په امریکا کې د ټاکنو پر ورځ د ترهګریز برید د ترسره کولو پر تور ونیول شو
-
تازه خبرونه2 days ago
د افغانستان لپاره د م.م د بشري حقونو د ځانګړي راپور ورکوونکي ماموریت یو کال وغځوا شو
-
سوداگري4 days ago
پاکستانیو سوداګرو د پاکستان او افغانستان د ټرانزیټي لارې پر پرانیستلو ټینګار وکړ
-
نړۍ3 days ago
د حزب الله د وژل شوي مشر ځایناستي وژل شوي – اسرائیل
-
تازه خبرونه3 days ago
په هلمند کې څه باندې شپږ زره کيلوګرامه نشهيي توکي وسوځول شول