نړۍ
د سوریې او ترکیې د زلزلې د مړو شمېر له ۱۰۰۰۰ واوښت

د ترکیې او سوریې زلزله ځپلیو کورنیو د چارشنبې دوهیمه شپه هم سړه تیره کړه؛ ژغورونکيو د یوې سختې زلزلې له دوه ورځو وروسته، چې په کې له ۹۶۰۰ څخه ډېر کسان مړه شوي له ویجاړو ودانیو څخه د خلکو د راایستلو هڅې روانې ساتلي.
په ترکیه کې لسګونه مړي، چې ځینې یې په کمبلو او څادرونو او کڅوړو کې پټ شوي؛ د هاتای ولایت د یوه روغتون مخې ته پر ځمکه پراته دي.
د ناورین په سیمه کې خلک له ۷.۸ درجې زلزلې وېرېدلي او ویجاړو شويو ودانیو ته بېرته ستنېدل نه غواړي. د ترکیې دا زلزله له ۱۹۹۹ ز. کال راپدیخوا له ټولو وژونکې زلزله ده، چې د دوشنبې پر سهار وختي رامنځته شوې ده.
د ترکیې په ګاونډ سوریه هېواد کې ژغورونکیو خبرداری ورکړی، چې د مړو شمېر به مخ پر ډېرېدو وي؛ ځکه ځینې ژوندي پاتې شويو کسانو ویلي، چې مرستې اوس هم وررسیدلي ندي.
د ترکیې په جنوبي ښار انتاکیا کې ۶۴ کلنې ملک ویلي، د ژغورنې ډلې مو ندي لیدلي؛ خیمې چېرته دي، د خواړو لارۍ چېرته دي؟ موږ دلته زموږ په هیواد کې د تېرو ناورینونو پر پرتله د خواړو وېش ندی لیدلی. موږ له زلزلې ژوندي پاتې شو؛ خو دلته به له لوږې او یخنۍ مړه شو.
په ترکیه کې د ناورین د کچې له ډېریدو سره، د مړو شمېر له ۷۱۰۰ څخه پورته شو. په سوریه کې، چې لا دمخه د ۱۱ کلنې جګړې له کبله ویجاړ شوی؛ د سوریې د حکومت او په شمال لویدیځ کې د یاغیانو تر څارنې لاندې ژغورونکیو تائید کړې، چې د مړو شمېره له ۲۵۰۰ اوښتی دی.
د ترکیې ولسمشر رجب طیب اردوغان په ۱۰ ولایتونو کې بېړنی حالت اعلان کړی؛ خو د ترکیې په څو ویجاړو شویو ښارونو کې اوسیدونکیو د هغه څه په اړه غصه او ناهیلي څرګنده کړې، چې د دوی پر وینا د چارواکو لخوا د ورو او نیمګړي غبرګون سره مخ دي.
اردوغان، چې د مې په میاشت کې له ټاکنو سره مخ دی؛ تمه ده، چې د چارشنبې پر ورځ به ځینو ځپل شویو سیمو ته سفر وکړي.
لومړنۍ زلزله دوهیمې ته ورته ځواکمنه وه؛ د دوشنبې پر ورځ د سهار له ۴ بجو وروسته رامنځته شوه، چې پر خوب ویده خلکو ته یې د غبرګون لږ فرصت ورکړ.
دې زلزلې د روغتونونو، ښوونځیو او اپارتمانونو په ګډون په زرګونه ودانۍ ونړولې؛ په لسګونه زره یې ټپیان کړل او په ترکیه او شمالي سوریه کې یې بې شمېره خلک بې کوره کړل.
د ترکيې چارواکي وايي، په لویديځ کې له ادانا څخه په ختيځ کې د ديارباکر تر شاوخوا ۴۵۰ کيلومترو پورې سيمه شاوخوا ۱۳،۵ ميليون خلک اغېزمن شوي، چې د بوستون او فلادلفيا او امستردام او پاريس تر منځ د واټن په پرتله پراخه دي.
د سوریې زلزلې له مرکز څخه شاوخوا ۱۰۰ کیلومتره لرې په حما کې خلک مړه کړل.
د ترکیې له طبیعي پېښو سره د مبارزې ادارې ویلي، چې د ټپیانو شمېر له ۳۸ زرو ډېر دی.
د سوریې په شمال کې د جندریس په ښارګوټي کې د ژغورنې کارکوونکیو او اوسیدونکیو ویلي، چې لسګونه ودانۍ نړېدلې دي.
په دواړو هېوادونو کې د لویو کانکریتي رینګونو او سلبونو د لرې کولو لپاره د درندو تجهیزاتو نشتوالي د ژغورنې هڅې له خنډ سره مخ کړې دي.
د ژغورنې کارکوونکي د ویجاړو سړکونو، خرابې هوا او د سرچینو او درندو وسایلو د نشتوالي له کبله سختو ځپل شویو سیمو ته د رسیدو لپاره مبارزه کوي، چې ځینې سیمې له رڼا او بریښنا بې برخې هم دي.
د مرستې چارواکو په سوریه کې د وضعیت په اړه ځانګړې اندېښنه څرګنده کړې، چې بشري اړتیاوې په کې د جګړې له پیل راپدیخوا تر بل هر وخت ډېرې وې؛ ځکه، چې جګړې ملت وېشلی او د مرستې هڅې یې پېچلې کړې دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې مشر ویلي، چې د ژغورنې هڅې د وخت په مقابل کې له یوې سیالۍ سره مخ دي او د ژوندي پاتې کسانو د موندلو چانس په هره دقیقه او ساعت کې له منځه ځي.
په سوريه کې د اورپکو تر ولکې لاندې په شمال لویديځ کې د ژغورنې يوه اداره وايي، د وژل شويو شمېر له ١٢٨٠ څخه زيات او له ٢٦٠٠ ډېر ټپيان شوي دي.
د ژغورنې ادارې ویلي: له زلزلې څخه ۵۰ ساعته وروسته تر خاورو لاندې د سلګونه کورنیو د شتون له کبله به زیانونه ډېر شي.
د سوریې د روغتیا وزیر ویلي، چې د حکومت تر واک لاندې سیمو کې د مړو شمېر۱۲۵۰ ته لوړه شوی. د الاخباریه دولتي خبري رسنۍ په خپل تیلیګرام فید کې راپور ورکړی، چې د ټپیانو شمېر ۲۰۵۴ دی.
په ترکیه کې په یوه نسل کې تر ټولو خونړۍ زلزلې اردوغان ته د ژغورنې او بیارغونې یوه لویه ننګونه سپارلې ده، چې دا به د می میاشتې د ټاکنو لپاره د هغه د دوه لسیزو په واک کې تر ټولو سخت وخت وې.
اوس وګورو، چې د ترکیې اقتصاد څنګه اداره کیږي او ناتو غړي د اوکراین او منځني ختیځ د شخړې د کمولو لپاره څه رول لوبولی شي.
نړۍ
په اوکراین کې د کاخوفکا بند له ویجاړیدو سره د خرسون ډېره برخه تر اوبو لاندې شوه

د رویترز خبري آژانس د راپور له مخې، د خرسون سیمې والي ویلي، چې د کاخوفکا د اوبو برښنا بند له ویجاړېدو وروسته د پنجشنبې پر ورځ (د غبرګولي ۱۸) د اوکراین په جنوب کې د خرسون سیمې شاوخوا ۶۰۰ کیلومتره مربع ځمکه تر اوبو لاندې شوه.
د خرسون والي الکساندر پروکودین ويلي، د دنیپر سیند په څنډه کې د سېلابونو ۶۸ سلنه خاوره د روسیې په واک کې ده.
نوموړي زیاته کړې، چې د پنجشنبې پر سهار په خرسون سیمه کې د سیلاب منځنۍ کچه ۵ اعشاریه ۶۱ متره وه.
اوکراین او روسیه د سې شنبې پر ورځ د روسیې لخوا د نیول شوي بند د ویجاړولو پړه پر یو او بل اچوي.
پروکودین ویلي، د پنجشنبې تر سهاره نږدې دوه زره کسان له سیلاب ځپلیو سیمو وتلي دي.
د اوکراین ولسمشر ولادیمیر زیلینسکي د چارشنبې پر ورځ ناوخته په یوه ویدیويي وینا کې څرګنده کړه، چې د روسیې تر ولکې په لاندې سیمو کې د سېلابونو له کبله د وژل شویو کسانو د شمېر اټکل ناشونی دی.
همدارنګه د اسوشیتد پرس خبري آژانس د راپور له مخې؛ د اوکراین ولسمشر د پنجشنبې په ورځ د خرسون سیلاب ځپلې سیمې ته د بند د نړېدو له کبله د اوښتو زیانونو په اړه د غبرګون د ارزونې لپاره ننوت.
د اوکراین ولسمشر په خپل تیلیګرام پاڼه کې لیکلي، چې هغه به د ملکي وګړیو د ایستلو، د څښاک د اوبو او نورو مرستو په برابرولو کې د هڅو ارزونه او د پراخ چاپېریال د زیانونو د مخنیوي هڅه وکړي.
د پنجشنبې پر ورځ د روسیې دولتي تلویزیون راپور ورکړ، چې په دې پېښه کې پېنځه ځايي اوسیدونکي مړه شوي دي.
چارواکو ویلي؛ لږ تر لږه ۴۰۰۰ کسان د روسیې او اوکراین تر کنټرول لاندې د دنیپر سیند له دواړو غاړیو څخه ایستل شوي دي.
نړۍ
په امریکا کې د زدهکوونکیو د فراغت له مراسمو بهر پر ډزو ۷ کسانو ته مرګ و ژوبله اوښتې

پولیسو څرګنده کړې، چې د سې شنبې پر ورځ د ویرجینیا په ریچموند کې یوه وسلهوال د لیسې د فراغت له مراسمو بهر پر خلکو ډزې وکړې؛ دوه کسان یې ووژل او پېنځه نور ټپیان دي.
د رویترز د څرګندونو له مخې، پولیسو ویلي، چې یو ۱۹ کلن شکمن یې د ډزو پر تور نیولی دی.
د ریچموند د پولیسو مشر ریک ادواردز په یوه خبري کنفرانس کې د بریدګر دا چلند کرکجن او ناځوانه وباله؛ ځکه داسې برېښېده، چې یوازې له یوه کس سره دښمني لري.
هغه وایي: کله، چې تاسې داسې ګڼه ګوڼه ولرئ؛ اړینه ده، چې بې ګناه خلک په ګډوډۍ کې راښکېل شي او دا هغه څه دي، چې همدا نن پېښ شول. ښکاره ده، چې دا باید یو خوندي ځای وای… دا رښتیا هم د خواشینوونکې ده، چې یو چا دې پېښې ته د ټوپک راوړلو پرېکړه وکړه او په ټولنه کې مو ترهګري رامنځته کړي.
د امریکا په عامه ځایونو؛ ښوونځیو، پلورنځیو او کلیساګانو کې ډله ییزې ډزې معمول ګرزېدلي دي.
د راپورونو له مخې، وروستۍ ډزې په امریکا کې د ۲۰۲۳ ږ. کال په لومړیو ۱۵۷ ورځو کې ۲۷۹ ډزې وې.
ادواردز ویلي، چې وژل شوي کسان د ۱۸ او ۳۶ کلونو عمرونه لرل او په ټپیانو کې یو ۳۱ کلن سړی سخت ټپي شوی دی.
دغه راز ویل کیږي: په دې ګډوډۍ کې يوه نهه کلنه ماشومه له يوه موټر سره ټکر شوه، چې له کبله يې يوشمېر نور کسان له غورزېدو ټپيان او یا هم وډارشول.
نړۍ
روسیې په دونیتڅک کې د برید مخه ونیوله – روسیه

د روسیې دفاع وزارت د دوشنبې پر سهار څرګنده کړه، چې د دوی ځواکونو په ختیځ دونیتڅک کې د اوکراین لوی برید شنډ کړ. که څه هم دا څرګنده نهده، چې دا د اوکراین د عملیاتو پیل و که نه؟!
د اسوشیتید پرس څرګنده کړې؛ د روسیې دفاع وزارت ویلي، چې د دوی ځواکونو د یکشنبې پر ورځ د دونیتڅک د سویل په پېنځه اړوند سیمو کې د اوکراین پراخ برید پر شا وتمباوه.
دونیتڅک د اوکراین له هغو څلورو سیمو څخه یوه هغه ده، چې روسیې په تېر مني کې په غیر قانوني توګه پر ځان پورې وتاړه.
د روسیې د دفاع وزارت ویاند ایګور کوناشینکوف ویلي: دښمن غوښتل، چې زمونږ دفاعي کرښه په خورا زیانمنونکي برخه کې ماته کړي؛ خو دښمن موخې ته ونه رسېد او بریالی نهشو.
کوناشینکوف وایي، چې ۲۵۰ اوکرایني سرتېري وژل شوي او ۱۶ تانکونه او ۲۴ جنګي وسایط له منځه تللي دي.
اوکراین په دې اړه تبصره نهده کړې او د خپلو پوځي عملیاتو تر پای ته رسېدو په تمه دی.
دا هم څرګنده نهده، چې ولې د روسیې دفاع وزارت د دوشنبې تر سهاره د برید اعلان ته په تمه و، چې د یکشنبې پر سهار پیل شو.
له میاشتو راپدیخوا اوکرایني چارواکي د کریمیه په ګډون د هغو سیمو د بېرته نیولو هڅې کوي، چې د روسیې لخوا د ۲۰۲۲ کال د فبرورۍ پر ۲۴ لاندې شوې دي.
-
سوداگري3 days ago
سږ کال به په جوزجان کې د ګازو دوه نوې څاګانې وکیندل شي – کانونو وزارت
-
لوبی3 days ago
د افغانستان او هند تر منځ د کرکت د سیالیو د ځنډیدو خبرونه ورکړ شول
-
تازه خبرونه2 days ago
د کابل په پلسرخ څلورلاري کې د افغان بېسیم پر مالي مرسته د یوه منار د بنسټ ډبره کېښودل شوه
-
تازه خبرونه2 days ago
په سرپل کې د یوې ترافیکي پېښې له کبله ۲۴ کسان مړه شول
-
نړۍ1 day ago
په اوکراین کې د کاخوفکا بند له ویجاړیدو سره د خرسون ډېره برخه تر اوبو لاندې شوه
-
تازه خبرونه3 days ago
د اسلامي امارت په رسمیت پېژندل د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د دایمي غړیو پرېکړې ته اړتیا لري
-
تازه خبرونه2 days ago
داعش د بدخشان والي د مرستیال د وژنې پړه پر غاړه واخیسته
-
تازه خبرونه3 days ago
ملګرو ملتونو او مرستندویه ادارو له افغانستان سره د مرستې بودجه کمه کړه