تازه خبرونه
د ولسمشر غني واک و ځواک مخ پر کمزوري کېدو دی – نیویارک ټایمز

نیویارک ټایمز د یوه لوړپوړي افغان پوځي چارواکي د څرګندونوله مخې لیکلي، چې که بهرني ځواکونه له سیاسي حل پرته ووځي؛ نو افغانستان به له ژور مشکل سره مخ شي.
دغه لوړپوړي پوځي چارواکي نیویارک ټایمز ته څرګنده کړې؛ که بهرني ځواکونه له سیاسي هوکړې (د افغانانو تر منځ له سیاسي تړون) پرته ووځي، نو مونږ به له جدي ستونزو سره مخ شو.
دغه چارواکي زیاته کړې: مونږ له نظامي پلوه هیڅ هیله نلرو. که طالبان پرمختګ وکړي؛ نو سخته جګړه به وشي.
همدارنګه په کابل کې یوه غربي ډیپلومات نیویارک ټایمز ته ویلي، چې په افغانستان کې نظامي وضعیت مخ پر خرابیدو دی او هره ورځ تروریستي پېښې او وژنې رامنځته کیږي.
دغه ډیپلوماټ نیویارک ټایمز ته د نظامي ځواک د له لاسه ورکولو په اړه ویلي؛ دوی نشي کولی تینګ شي. د حکومت ځاني زیانونه، اعتبار او مشروعیت د ټینګې ندی.
نیویارک ټایمز څرګندوي، چې د ولسمشر غني متحدین کم شوي او د هغه نړیوال همکاران په افغانستان کې د ګړندۍ سولې بهیر لپاره فشار راوړي؛ خو له بلې خوا طالبان په نظامي توګه پیاوړي کیږي.
نیویارک ټایمز د خلکو، شنونکیو او سیاستوالو د څرګندونو له مخې په ډاګه کوي، چې ولسمشر غني پر افغانستان کنټرول نلري او په راتلونکي کې به ولسمشرۍ ته هم ونه دریږي.
نیویارک ټایمز زیاتوي؛ ولسمشر غني د محدودو خلکو پر مشورو او سلاکارانو تکیه کوي او ان د ټلویزیون خبرونه هم نګوري.
ورځپاڼې څرګنده کړې، په افغانستان کې جنګیالي له نظامي پلوه برلاسي دي. د دې هېواد له ۵۰ سلنې ډېر خلک له لوږې سره مخ دي. د افغانستان د پیسو ډېره برخه د بهرنيانو لخوا تمویلیږي او په هېواد کې پراخ فساد هم روان دی.
ورځپاڼه زیاتوي؛ امریکا هڅه کوي، چې له افغانستان څخه خپل ځواکونه وباسي او دا امکان به ان د افغان ځواکونو د کمیدلو لامل هم شي.
د افغانستان د ملي امنیت پخواني مشر رحمت الله نبیل، نیویارک ټایمز ته ویلي: غني ناهیلی حالت لري.
هغه زیاته کړې: مونږ کمزوري یو، امنیت کمزوری دی او هرڅه کمزوري کیږي؛ خو طالبان له دې فرصته ګټه پورته کوي.
نیویارک ټایمز زیاته کړې: ډېري افراد او اشخاص پر غني نیوکې کوي، چې طالبانو ته امتیاز نه ورکوي او له دې حالته نور ستړي شوي دي. ان ولسمشر غني ته د امریکا د بهرنیو چارو د وزیر انټوني بلنکن لیک دومره سخت و، چې حتا د غني نږدې کسان یې د ځان سپکاوی بولي.
د امریکا ولسمشر جوبایډن هم ویلي، چې هغه له طالبانو سره د معامله هم په پام کې نیسي.
مقالې په ډاګه کړې، چې اوسنۍ اړتیا د لنډمهاله حکومت رامنځته کول دي، چې له مخې به یې د غني د استعفا غوښتنه کیږي؛ خو ولسمشر غني ویلي، چې هغه به یوازې د ټاکنو له لارې بل چا ته واک لیږدوي.
د مقالې د څرګندونو له مخې: د ولسمشر طرحه او په افغانستان کې د امنیت لپاره د امریکا طرحه ممکن بریالي نشي؛ ځکه، چې داسې هیڅ نښه نشته، چې طالبانو د واک شریکولو او په ټاکنو کې برخه اخیستو ته زړه ښه کړي.
د افغانستان د امنیت شورا سلاکار تېره اوونۍ له امنیتي بنسټونو سره یوې ګدې خبري ناستې ته وویل: تر هغه ځایه، چې مونږ پوهیږو؛ دوی مطلق واک و ځواک غواړي او په دې تمه دي، چې ځان پر زور ته ورسوي.
پر ولسمشر غني یو شمېر نیوکه کوونکیو ویلي، چې اشرف غني د پوځي چارو په ګډون د هر وزارت په کوچنيو چارو کې هم لاسوهنه کوي.
هغه پر ځان مین شوی او داسې انګېري، چې یوازې هغه کولی شي جدي او سمه پرېکړه وکړي.
د ملي امنیت شورا سلاکار حمدالله محب دا تورونه رد کړي او وایي؛ ولسمشر له څو اوونیو راپدیخوا په امنیتي غونډه کې ګډون ندی کړی.
ورځپاې د قومندان علی پور اړوند افرادو ته په نغوته کې، چې د افغان ځواکونو یوه چورلکه یې رانسکوره کړې حرګندوي؛ په افغانستان کې به ملیشې هڅه وکړي، چې خپل ځانونه تجهیز کړي.
تازه خبرونه
د افغانستان د زراعتي محصولاتو د سوداګرو صادراتي ستونزو ته دې پاملرنه وشي – امیر خان متقي
د بهرنیو چارو وزارت د خبرپاڼې له مخې؛ امیر خان متقي په بېجنګ کې د چین بهرنیو چارو له وزیر وانګ يي سره د لیدنې پر مهال پر دوه اړخیزو اړیکو او اقتصادي همکاریو د ټینګار تر څنګ ډاډ څرګند کړ، چې په نږدې راتلونکي کې به د دواړو هېوادونو تر منځ سوداګزیر حجم د پام وړ کچې ته پورته شي.

د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي د چین بهرنیو چارو له وزیر سره په ناسته کې هغې بین الحکومتي ستونزې ته نغوته(اشاره) وکړه، چې افغان سوداګر د هېواد د زراعتي محصولاتو او نورو توکو د صادراتو پر وخت ورسره مخ دي او په دې اړه یې د بین الحکومتي کمیسیون د ګډ کار غوښتنه هم وکړه.
د بهرنیو چارو وزارت د خبرپاڼې له مخې؛ امیر خان متقي په بېجنګ کې د چین بهرنیو چارو له وزیر وانګ يي سره د لیدنې پر مهال پر دوه اړخیزو اړیکو او اقتصادي همکاریو د ټینګار تر څنګ ډاډ څرګند کړ، چې په نږدې راتلونکي کې به د دواړو هېوادونو تر منځ سوداګزیر حجم د پام وړ کچې ته پورته شي.
امیر خان متقي یو ځل بیا یادونه وکړه، چې د افغانستان خاوره به هېڅکله د ګاونډ هېوادونو پر وړاندې ونهکارول شي.
د بهرنیو چارو وزارت په خبر پاڼه کې راغلي؛ د چین ولسي جمهوریت د بهرنیو چارو وزیر وانګ يي ژمنه وکړه، چې د افغانستان سیاسي او اقتصادي ملاتړ به روان ساتي او هڅه به کوي، چې د زراعتي محصولاتو او نورو افغان وارداتو په برخه کې شته خنډونه له منځه یوسي.
دغه راز وانګ يي زیاته کړې، چې د افغانستان د ښه ګاونډي په حیث به چین د افغانستان په اقتصادي وده کې هېڅ راز همکارۍ ونهسپموي.
ویل کیږي، چې پاکستان، افغانستان او چین د یوې درې اړخیزې غیر رسمي ناستې په بهیر کې د سوداګرۍ پر زیاتوالي، افغانستان ته د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) غځولو او سوداګرو ته د صادراتي آسانتیاوو د رامنځته کولو هوکړه هم شوې ده.
تازه خبرونه
افغانستان ته د پاکستان – چین د اقتصادي دهلیز پر غخولو هوکړه وشوه
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ د چین بهرنیو چارو وزیر وانګ یي او د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي او د پاکستان بهرنیو چارو وزیر محمد اسحاق ډار په بیجینګ کې یوه غیر رسمي درې اړخیزه غونډه کړې ده.

د چین، پاکستان او افغانستان بهرنیو چارو وزیرانو هوکړه کړې، چې د یو کمربند او لارې نوښت (BRI) په اړه پر همکارۍ سربېره افغانستان ته به د چین-پاکستان اقتصادي دهلیز (CPEC) هم وغځول شي.
د پاکستان بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ د چین بهرنیو چارو وزیر وانګ یي او د افغانستان بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي امیر خان متقي او د پاکستان بهرنیو چارو وزیر محمد اسحاق ډار په بیجینګ کې یوه غیر رسمي درې اړخیزه غونډه کړې ده.
دغه راز زیاته شوې، چې په دې درې اړخیزه ناسته کې د سیمهییز امنیت، اقتصادي اړیکو، درې اړخیزه همکارۍ او له ترهګرۍ سره د مبارزې د ګډو ژمنو په اړه خبرې شوې دی.
ویل کیږي، چې پر یو مناسب مهال به په کابل کې د دې هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو شپږمه درې اړخیزه غونډه هم جوړه شي.
تازه خبرونه
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ له افغان کډوالو سره د مرستې غوښتنه وکړه
د کډوالۍ نړیوالې ټولنې (IOM) د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال له سپټمبر راپدېخوا له ګاونډ هېوادونو څخه له درې میلیونو ډېر افغانان افغانستان ته راستانه شوي دي. ډېری یې یا جبري ایستل شوي یا د نیول کېدو له وېرې راتښتیدلي، چې پاکستان د ټولو بې اسنادو بهرنیو د شړلو پرېکړه وکړه.

د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ (UNHCR) د بودجې له جدي کمښت خبرداری ورکړی؛ ځکه، چې دا بنسټ له پاکستان څخه راستنېدونکو افغانانو ته مرسته برابروي.
د کډوالۍ نړیوالې ټولنې (IOM) د راپور له مخې، د ۲۰۲۳ کال له سپټمبر راپدېخوا له ګاونډ هېوادونو څخه له درې میلیونو ډېر افغانان افغانستان ته راستانه شوي دي. ډېری یې یا جبري ایستل شوي یا د نیول کېدو له وېرې راتښتیدلي، چې پاکستان د ټولو بې اسنادو بهرنیو د شړلو پرېکړه وکړه.
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ په یوه راپور کې راغلي، چې یوازې په ۲۰۲۵ کال کې شاوخوا ۷۸ زره افغانان هېواد ته راستانه شوي، چې له ۳ سوه ۵۱ زره څخه ډېر یې جبري ایستل شوي دي.
دغه راز د ملګرو ملتونو پراختیایي پروګرام (UNDP) راپور ورکړی، چې د افغانستان ۷۵ سلنه وګړي د ژوندي پاتې کیدو لپاره هڅې کوي او نیمایي برخه یې بېړنۍ بشري مرستې ته اړتیا لري.
په افغانستان کې د UNHCR استازي عرفات جمال ویلي، چې دې بنسټ سږکال د خپلو اهدافو د ترلاسه کولو لپاره ۲۱۶ میلیون ډالرو ته اړتیا لري؛ خو تر اوسه پورې د دې بودجې یوازې ۲۵ سلنه ترلاسه شوې ده. د بودجې د نشتوالي له کبله UNHCR یوازې لومړنۍ بشري مرستې چمتو کولی شي.
نوموړی وایي: “دا مرستې کولی شي د یو کس ژوندي پاتې کیدو کې مرسته وکړي؛ خو دوی اغېزمنه بیارغونه نشي وړاندې کولی.”
د بودجې بحران د افغان ښځو او نجونو د ساتنې لپاره ډیزاین شوي پروګرامونو او همدارنګه یې پر اړوند ملاتړ پروګرامونو هم منفي اغېزه کړی دی.
دې بنسټ له نړیوالې ټولنې وغوښتل، چې “خپلې پانګونې روانې وساتي، پخپله لار روان پاتې شي او د افغان کډوالو د راستنېدو او د هغوی د راتلونکي جوړولو لپاره اړین سیاسي او مالي ملاتړ چمتو کړي.”
UNHCR زیاته کړې: “مونږ په تېرو وختونو کې له هغو حکومتونو ملاتړ کړی، چې د دې کډوالو کوربتوب یې کړی او اوس هم له دوی سره ولاړ یوو؛ ځکه، چې ډېری افغانان بېرته خپل هېواد ته را روان دي.”
د ملګرو ملتونو د کډوالو عالي کمیشنرۍ خبرداری ورکړی، چې په افغانستان کې له لسیزو راپدېخوا نړیواله پانګونه له دوامداره ملاتړ پرته له خطر سره مخ ده او له ګاونډ هېوادونو یې وغوښتل، چې له افغان راستنېدونکو سره انساني کرامت په پام کې ونیسي او د راستنېدو بهیر ته د دوامداره او رضاکارانه حل لارو لپاره کار وکړي.
-
نړۍ2 days ago
د امریکا پخوانی ولسمشر جو بایډن د پروسټاټ پر سرطان اخته شو
-
سوداگري1 day ago
نړیوال بانک د افغان پروژو د تادیاتو په اړه څرګندونې وکړې
-
نړۍ1 day ago
روسیې او اوکراین د اوربند په اړه له سمدستي خبرو اترو سره هوکړه وکړه – ټرمپ
-
تازه خبرونه3 days ago
د تاجکستان او ایران بهرنیو چارو وزیرانو د افغانستان په اړه خبرې وکړې
-
تازه خبرونه2 days ago
د اروپا بشري فورم د افغانستان د بحران پر ریښو خبرې کوي
-
سیمه ییز خبرونه1 day ago
بریټانیا، کاناډا او فرانسې د غزې په خاطر اسرائیلو ته د بندیزونو ګواښ وکړ
-
روغتيا1 day ago
په افغانستان کې ساري ناروغۍ زیاتې شوي – د روغتیا نړیواله ټولنه
-
روغتيا2 days ago
د عامې روغتیا وزارت د افغانستان د میندو د مړینې د کچې په اړه د UNFPA راپور رد کړ