روغتيا
په افغانستان کې د ایدز ناروغي کمه شوې ده – روغتیا وزارت
د عامې روغتیا وزارت چارواکو ويلي؛ په تېرو دوه کلونو کې د عامې روغتیا وزارت د هڅو او د نړیوالو بنسټونو د همکارۍ په پایله کې د اچ آی وي په څېر ډېرې ناروغۍ له منځه تللې او یا کمې شوې دي، خو د تشخیص لپاره یې د اسانتیاوو او تجهیزاتو کمښت یوه ستونزه ده.
د عامې روغتیا وزارت مالي او اداري مرستیال محمد اسحاق صاحبزاده ويلي؛ اسلامي امارت ته له جمهوري ریاست څخه ډېرې ستونزې پر میراث پاتې دي؛ خو په تېرو دوه کلونو کې د دغه وزارت د هڅو او د نړیوالو بنسټونو د همکارۍ په پایله کې د ایدز په څېر ډېرې ناروغۍ له منځه تللي او یا هم کمې شوې دي.
د عامې روغتیا وزارت د بهرنیو اړیکو رییس محمد داوود منصوري ویلي؛ په ټول هېواد کې د خدمتونو د پراخولو په لټه کې دي او ډېر پروګرامونه یې تر لاس لاندې دي، خو په دې برخه کې د اسانتیاوو او د تشخیصي وسایلو نشتوالی د دغه وزارت پر وړاندې یوه لویه ننګونه ده.
له بلې خوا د ملګرو ملتونو پراختیايي پروګرام ويلي، چې د دغه بنسټ د معلوماتو له مخې په افغانستان کې ۱۲ زره کسان پهدې ویروس اخته دي او په افغانستان کې پر دې ناروغۍ د اخته کسانو کچه ډېره ټیټه ده.
له بلې خوا د ملګرو ملتونو د پراختیايي پروګرام استازی وايي چې د دغه سازمان د شمېرو پر بنسټ په افغانستان کې ۱۲ زره کسان په دې ویروس اخته دي او په افغانستان کې پر دې ناروغۍ د اخته کسانو کچه ډېره ټیټه ده.
د ملګرو ملتونو د پراختیایي پروګرام استازې میرمن سوریو ویلي؛ اوسمهال دا ناروغي په افغانستان کې په خورا ټیټه کچه کې ده. د ملګرو ملتونو د پراختیايي پروګرام د معلوماتو پر بنسټ په افغانستان کې له ۱۲۰۰۰ څخه زیات کسان پر ایدز اخته دي، چې ۱۱۶۲ لویان او ماشومان یې تر درملنې لاندې دي او زمونږ افغان همکاران به ورسره همکاري وکړي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې استازي محمد اختر ویلي؛ سږ کال مونږ د ايدز ناروغۍ پېنځه دېرشمه نړيواله کليزه نمانځو. د ختيځې مديترانې په سيمه کې، چې افغانستان يې هم غړی دی له ۴۹۰ زره خلکو څخه يوازې ۳۸ سلنې يې د ايدز په اړه مالومات درلودل، چې ۲۷ سلنه يې تر درملنې لاندې ول او په سلو کې د ۲۴ کسانو درملنه اغېزمنه وه.
دغه راز په دې ناروغۍ اخته ناروغانو ويلي، چې له نورو روغتیايي ننګونو سره هم مخ دي.
اوسمهال په نړۍ کې ۹.۲ میلیون خلک د اچ آی وي یا ایدز درملنې ته لاسرسی نهلري او هره ورځ ۱۷۰۰ کسان له دې ناروغۍ مري.
روغتيا
افغانستان په سنتي طب کې د هند همکارۍ وغوښته
په دې لیدنه کې دواړو خواوو په کابل کې د سنتي طب د اندتون(انسټیټیوټ او څېړنیز مرکز) د جوړولو، د څانګوالو(متخصصینو) د روزنې او د دوه اړخیزو همکاریو لپاره د هوکړهلیکونو د لاسلیک په اړه بحث او خبرې کړې دي.
روغتيا
له پاکستان څخه د کډوالو راستنېدا په افغانستان کې د ګوزڼ د لېږد خطر زیات کړی
د دې راپور پر بنسټ، د روان کال له پیل څخه تر اوسه په افغانستان کې د پولیو ویروس څلور نوي پېښې ثبت شوې دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د راپور له مخې؛ له پاکستان څخه د افغان کډوالو راستنېدا کولی شي د ګوزڼ یا پولیو ویروس د لېږد خطر زیات او د دې ناروغۍ د کنټرول بهیر ستونزمن کړي.
د دې راپور پر بنسټ، د روان کال له پیل څخه تر اوسه په افغانستان کې د پولیو ویروس څلور نوي پېښې ثبت شوې دي.
د روغتیا نړیوالې ټولنې د راپور له مخې؛ که څه هم په افغانستان کې د ماشومانو د ګوزڼ(فلج ) ناروغۍ پېښې کمې شوې دي؛ خو د کډوالو له راستنېدا سره د ذدې ویروس د لېږد خطر شته او د دې ناروغۍ د خپرېدا مخنیوی یې ستونزمن کړی دی.
د روغتیا نړیوالې ټولنې په راپور کې راغلي: ” په ۲۰۲۵ کال کې ۳۹ مثبتې پېښې د دې ویروس تائید شوي، چې ۹ یې په افغانستان او ۳۰ یې په پاکستان کې دي.
روانه اوونۍ په پاکستان کې د دې ویروس د وحشي بڼې دوه نوې مثبتې چاپېریالي بېلګې ثبت شوي دي.
تر دې دمه ۵۷۹ مثبتې چاپېریالي بېلګې د دې ویروس ثبت شوي، چې ۶۴ یې په افغانستان او ۵۱۵ یې په پاکستان کې دي.”
دې ټولنې ویلي، چې د واکسین د پليکېدا پروګرامونه محدود دي او له همدې کبله د افغانستان په جنوبي او ختیځو سیمو کې ځینې ماشومان واکسین نشي ترلاسه کولی. .
عامې روغتیا وزارت د روغتیا نړیوالې ټولنې د دې راپور په اړه څه ندي ویلي.
دا راپور په داسې حال کې خپور شوی، چې یوازې په افغانستان او پاکستان کې دا ناروغي مخ پر خپرېدا ده.
روغتيا
په هند کې د ټوخي د ککړ شربت له کبله ۱۴ ماشومان مړه شول
د هند پر درملو د څار ادارې د لومړنیو کتنو له مخې؛ په دې شربت کې خطرناک کیمیاوي توکي لکه ډای ایټیلنګلیکول او ایټیلن ګلیکول موندلي، چې علت یې په تېرو وختونو کې هم بېکیفیته درمل ښودل شوی دی.
د مړینو راپور په درې ایالتونو کې ورکړ شوی؛ مادیا پردېش، راجستان او تامل ناډو، چې د قربانیانو لوړه شمېره یې په مادیا پردیش کې شبت شوې ده.
د هند پر درملو د څار ادارې د لومړنیو کتنو له مخې؛ په دې شربت کې خطرناک کیمیاوي توکي لکه ډای ایټیلنګلیکول او ایټیلن ګلیکول موندلي، چې علت یې په تېرو وختونو کې هم بېکیفیته درمل ښودل شوی دی.
چارواکو ویلي: هغه شرکت، چې دا شربت یې جوړ کړی؛ د راپورونو له مخې کولډریف نومیږي، چې د درغلۍ او د درملو او سینګاري توکو له قانون څخه د سرغړونې تور پرې هم لګول شوی دی.
د هند روغتیا وزارت سمدلاسه د شربت پلور او وېش بند کړی او بېلګې یې د ازموینې لپاره مرکزي لابراتوارونو ته لېږلي او دا هڅې هم روانې دي، چې آیا دا ککړ شوي شربتونه نورو سیمو یا بهرنیو هېوادونو ته هم صادر شوي او که نه.
دې پېښې په هند کې د درملو د تولیدي معیارونو په اړه تازه اندېښنې راپورته کړي.
له تېرو درې کلونو راپدېخوا په هند کې جوړ شوي د ټوخي شربتونه هم په ګمبیا، ازبکستان او کامرون کې د ماشومانو له مړینې سره تړاو لري.
روغتیایي څانګوالو(متخصصینو) د درملو په آزموینه کې د څارنې او رڼښت غوښتنه کړې او خبرداری یې ورکړی، چې د کیفیت کمزوری کنټرول په ځانګړي توګه په غریبو سیمو کې ژوند په خطر کې اچوي.
-
تازه خبرونه3 days agoپه افغانستان کې پخوانیو روږدو ته تخنیکي او کارپنځوونکې زدهکړې ورکړ شوي
-
سیمه ییز خبرونه5 days agoپه سوریه کې دوه امریکایي سرتېري او یو ژباړونکی ووژل شول
-
لوبی4 days agoآریانا ټلویزیون د فیفا ۲۰۲۵ غوره فوټبال لوبغاړو د جایزو لسم پړاو مراسم خپروي
-
تازه خبرونه4 days agoاسلامي امارت د تېل او ګاز خپلواکه اداره رامنځته کوي
-
تازه خبرونه4 days agoد افغانستان د ټرانزیټي ظرفیتونو پر کارولو د عراقچي ټینګار د ستاینې وړ دی – ذاکر جلالي
-
لوبی5 days agoکلکتې ته د مسي د سفر تنظیموونکی ونیول شو
-
سیمه ییز خبرونه2 days agoپاکستان د غزې د ثبات په پلان کې د ګډون غوښتنې له ننګونې سره مخ کړ
-
تازه خبرونه5 days agoامریکا د افغان بلیک هاک چورلکو دوهیمه جوپه پیرو ته وسپارله
