وزارت خارجه قزاقستان اعلام کرده است که، امیرخان متقی، وزیر امور خارجه افغانستان، در تماس تلیفونی با یرمیک کوشربایف، وزیر خارجه قزاقستان، در مورد گسترش همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو کرده است.

وزیر خارجه قزاقستان در این تماس، ضمن ابراز همدردی با مردم افغانستان به‌دلیل زلزله‌های اخیر، از اعزام یک مأموریت بشردوستانه به کابل خبر داد که شامل داکتران، دارو و مواد مورد نیاز اولیه خواهد بود.

آقای متقی نیز از کمک‌ها و حمایت‌های پیوسته قزاقستان نسبت به مردم افغانستان قدردانی کرده و یادآور شد که امسال دو محموله کمک بشری به وزن مجموعی ۳.۷ هزار تُن از سوی قزاقستان به افغانستان ارسال شده است.

دو طرف بر گسترش همکاری‌ها در زمینه‌های تجارت، بانک‌داری، معادن و فناوری‌های دیجیتال تأکید کرده و آمادگی خود را برای ادامه گفت‌وگوهای سیاسی و تحکیم روابط دوستانه اعلام نمودند.

شهباز شریف، صدراعظم پاکستان، گفته است که صلح پایدار در منطقه زمانی تأمین خواهد شد که حکومت کابل بتواند گروه‌های تروریستی فعال در خاک افغانستان را مهار کند.

آقای شریف روز سه‌شنبه در کنفرانسی در اسلام‌آباد اظهار داشت: «افغانستان باید درک کند که برقراری صلح دایمی تنها در صورتی ممکن است که جلو فعالیت‌های تحریک طالبان پاکستان و سایر گروه‌های تروریستی گرفته شود.»

او با اشاره به درگیری‌های اخیر میان افغانستان و پاکستان گفت که پاسخ اسلام‌آباد «قاطع و آموزنده» بوده است و تأکید کرد که «کلید صلح، ثبات و توسعه منطقه در گرو یک افغانستان آرام و باثبات است.»

صدراعظم پاکستان ضمن قدردانی از نقش ترکیه و قطر در تسهیل گفت‌وگوهای صلح میان اسلام‌آباد و کابل افزود: «پاکستان هیچ‌گاه امید خود را برای ایجاد یک همسایگی صلح‌آمیز از دست نداده و همواره از راه دیپلوماسی و گفت‌وگو به دنبال صلح بوده است.»

او همچنین از تلاش‌های کشورش در سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، سازمان همکاری اسلامی، سازمان همکاری اقتصادی و سازمان همکاری شانگهای به عنوان نشانه‌ی تعهد پاکستان به صلح و امنیت منطقه یاد کرد.

اظهارات شهباز شریف در حالی مطرح می‌شود که دور سوم گفت‌وگوهای صلح میان افغانستان و پاکستان در استانبول، بدون دستیابی به توافق پایان یافت.

گفته می‌شود سه مقام بلندپایه ترکیه نیز در روزهای آینده برای میانجی‌گری و بررسی تنش‌های اخیر میان کابل و اسلام‌آباد وارد پاکستان خواهند شد.

این درحالیست که وزارت امور خارجه امارت اسلامی می‌گوید که طرح موضوعات غیرواقعی و غیرعملی از سوی پاکستان، دلیل اصلی بی‌نتیجه ماندن سومین دور گفت‌وگوهای کابل و اسلام‌آباد در استانبول بوده است.

بر اساس خبرنامه‌ای که این وزارت دوشنبه‌شب (۱۹عقرب) منتشر کرده، محمد نعیم، معین مالی و اداری وزارت امور خارجه، در دیدار با دیپلمات‌های خارجی مقیم کابل گفته است که پاکستان در جریان مذاکرات تلاش کرده است تمام ناامنی‌های داخلی خود را به افغانستان نسبت دهد.

آقای نعیم افزوده است که این رویکرد نشان می‌دهد حلقات خاصی در داخل اردوی پاکستان حضور دارند که نمی‌خواهند روابط میان کابل و اسلام‌آباد از راه گفت‌وگو و تفاهم حل شود.

به گفته وی، امارت اسلامی بر ادامه گفت‌وگوها و حل مشکلات از طریق تفاهم متقابل تأکید دارد، اما نسبت دادن چالش‌های داخلی پاکستان به افغانستان را «غیرمنطقی و غیرقابل قبول» می‌داند.

روزنامه نیکی آسیا گزارش داده است که کشت و تولید مواد مخدر در جنوب‌غرب آسیا بار دیگر در حال گسترش است، زیرا پس از ممنوعیت تریاک در افغانستان، اکنون این پدیده به کشورهای همسایه چون پاکستان و ایران سرایت کرده است.

بر بنیاد گزارش تازه دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد (UNODC) ، کشت تریاک در افغانستان امسال به حدود ۱۰ هزار و ۲۰۰ هکتار زمین کاهش یافته که نسبت به سال گذشته ۲۰ درصد کاهش را نشان می‌دهد. با این حال، در پاکستان و ایران روند کشت دوباره افزایش یافته است.

در همین حال، شرکت تحقیقاتی «السیس» (Alcis) مستقر در بریتانیا، رقم متفاوتی را ارائه کرده و گفته است که حدود ۱۲ هزار و ۸۰۰ هکتار زمین در افغانستان زیر کشت تریاک قرار دارد، اما هر دو منبع تأکید کرده‌اند که سطح کشت در افغانستان نسبت به دوره پیش از ممنوعیت امارت اسلامی بسیار اندک است، زمانی که بیش از ۲۰۰ هزار هکتار زمین به تریاک اختصاص داشت.

این درحالیست که روز یک‌شنبه (۱۸عقرب) وزارت امور داخله اعلام کرد که فعالیت‌های مرتبط با کشت، تجارت و قاچاق مواد مخدر در افغانستان به صفر رسیده است. به گفته این وزارت، در یک سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار کیلوگرام انواع مختلف مواد مخدر طبیعی و مصنوعی کشف و ضبط شده که تمامی آن به آتش کشیده و نابود گردیده است.

درهمین حال، قاسم خالد، معین مبارزه با مواد مخدر وزارت امور داخله می‌گوید که در دوران جمهوریت، مقام‌های بلند رتبه شان در قاچاق مواد مخدر دست داشتند و به شکل ماهرانه به کشورهای خارجی قاچاق می‌نمودند.

به گفته آقای خالد: «در یک سال گذشته حدود ۲۰۰ هزار کیلوگرام انواع مختلف مواد مخدر طبیعی و مصنوعی کشف و ضبط شده که تمامی آن به آتش کشیده و نابود گردیده است.»

به گفته آقای خالد در یک‌سال گذشته حدود ۷۵۰ تن قاچاقبران مواد مخدر بازداشت و تحت پیگرد قراردارند.

در گزارش روزنامه نیکی آسیا به نقل از دیوید منسفیلد، پژوهشگر اقتصاد غیرقانونی، آمده است که تنها در دو ولسوالی ایالت بلوچستان بیش از ۸ هزار هکتار زمین زیر کشت تریاک قرار دارد.

در ایران نیز، با وجود محدودیت‌های شدید، شواهد نشان می‌دهد که سطح کشت تریاک در حال افزایش است. ممنوعیت امارت اسلامی سبب افزایش قیمت مواد مخدر در بازارهای منطقه شده و برخی دهقانان ایرانی برای دسترسی به منابع ارزان‌تر، به کشت داخلی روی آورده‌اند.

امارت اسلامی در سال ۲۰۲۲ کشت و تولید هر نوع مواد مخدر را در کشور ممنوع اعلام کردند و این تصمیم باعث کاهش چشمگیر تولید تریاک و مت‌آمفتامین (شیشه) شد. با این حال، گزارش‌ها درباره میزان واقعی تولید شیشه در افغانستان متناقض است؛ سازمان ملل می‌گوید تولید آن همچنان افزایش یافته، اما نهاد «السیس» مدعی کاهش آن است.

در عین حال، کارشناسان هشدار می‌دهند که بی‌ثباتی‌های سیاسی، بازگشت گسترده مهاجران افغان از ایران و پاکستان، و مشکلات اقتصادی می‌تواند زمینه‌ساز بازگشت دوباره کشت کوکنار در افغانستان گردد.

گزارش دفتر مبارزه با مواد مخدر و جرایم سازمان ملل متحد می‌افزاید: «رقابت شدید برای یافتن کار و منابع محدود می‌تواند کشت تریاک را برای بسیاری از خانواده‌ها دوباره جذاب سازد.»

همچنان تحلیل‌گران می‌گویند که تنش‌ها میان افغانستان و پاکستان و ناکامی مذاکرات صلح در استانبول، خطر بازگشت تجارت مواد مخدر را افزایش می‌دهد.