رویټرز راپور ورکړی، چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې پر ورځ له روسیې وغوښتل، چې په اوکراین کې خپل بریدونه ودروي؛ خو د هغه لوړ پوړي ډیپلومات ویلي: که پرمختګ ونشي؛ نو امریکا ممکن د سولې له هڅو څخه ووځي.

په نیو جرسي کې له خبریالانو سره په خبرو کې ټرمپ ویلي، چې پر اوکراین د روسیې له پرله‌پسې یرغل له کبله ناهیلی شوی او زیاتوي، چې د شنبې پر ورځ یې په واتیکان کې د اوکراین له ولسمشر ولادمیر زیلینسکي سره مخامخ لیدنه ښه وه.

ټرمپ د زیلینسکي په اړه ویلي: “زه هغه ارام وینم. فکر کوم، چې هغه پر وضعیت پوهیږي. فکر کوم ، چې هغه غواړي یوې هوکړې ته ورسیږي.”

دغه راز د امریکا بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو ویل، چې که روسیه او اوکراین پرمختګ ونلري؛ کېدی شي د هوکړې لپاره د ټرمپ اداره د منځګړیتوب هڅې پرېږدي.

روبیو د NBC په “له رسنیو سره لیدنه” خپرونه کې ویلي: “دا پېښه باید ژر تر ژره وشي.” “که دا کار ونکړي، مونږ نشو کولی دې هڅې ته وخت او سرچینې وقف کړو.”

ټرمپ په واټیکان کې د جنازې د مراسمو په څنډه کې له زیلینسکي سره له لیدنې وروسته د روسیې پر ولسمشر ولادمیر پوتین نیوکه وکړه او په ټولنیزو رسنیو کې یې ویلي؛ د روسیې لپاره “هیڅ دلیل” نشته، چې پر ملکي سیمو توغندي وتوغوي.

د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګي لاوروف په یوه مخکې ثبت شوې مرکه کې، چې د یکشنبې پر ورځ له ملت سره مخامخ پروګرام کې خپره شوې ویلي، چې روسیه به د اوکراین د پوځ لخوا کارېدلو ځایونو پر نښه کول روان وساتي. له لاوروف څخه د تېرې اوونۍ پر کیف د روسیې د برید په اړه پوښتنه وشوه، چې ملکي وګړي په کې ووژل شول؛ هغه وویل: “هغه هدف، چې برید پرې شوی بشپړ ملکي نه و” او روسیه یوازې “هغه ځایونه، چې د پوځ لخوا کارول کیږي” پر نښه کوي.

زیلینسکي د ټیلیګرام پیغام رسولو په اپلیکیشن کې لیکلي، چې د هغه جګپوړي پوځي قومندان راپور ورکړی، چې روسیې د یکشنبې پر ورځ نږدې ۷۰ بریدونه کړي دي.

زیلینسکي وایي: “د جګړې په جبهه کې وضعیت او د روسیې د پوځ اصلي فعالیت دا ثابتوي، چې اوسمهال د نړۍ لخوا دومره فشار نشته، چې پر روسیې دا جګړه پای ته ورسوي.”

اوکرایني او اروپايي چارواکو تېره اوونۍ د جګړې د پای ته رسولو په اړه د امریکا ځینې وړاندیزونه رد کړل او له سیمې څخه د بندیزونو تر لرې کولو پورې د مسلو په اړه متقابل وړاندیزونه وړاندې کړل.

د امریکا په وړاندیزونو کې د روسیې لخوا د کریمه پر رسمیت پېژنه هم شته؛ د اوکراین دا ټاپو وزمه مسکو په ۲۰۱۴ کال کې ونیوله او له ځان سره یې یوځای کړه او همدارنګه د اوکراین په نورو برخو کې د روسیې د واکمنۍ پر رسمیت وپېژنه اړین وړاندیزونه دي.

دغه راز د اروپا او اوکراین وړاندیز د سیمې په اړه مفصل بحثونه تر هغه وخته پورې ځنډوي، چې اوربند ترسره شي.

د جرمني دفاع وزیر بوریس پیسټوریوس د یکشنبې پر ورځ ویلي، چې اوکراین باید د امریکا دې وړاندیز ته لېواله نشي او څرګندوي، چې د اوربند په بدل کې یې د سیمې د ځینو برخو پرېښودو ته ډېره هڅه کړې ده.

د امریکا په سنا کې لوړپوړي ډیموکراټ چک شومر د یکشنبې پر ورځ ویلي؛ هغه اندېښمن دی، چې ټرمپ به “پوتین ته تسلیم شي”.

د رویټرز د راپور له مخې: د اوکراین ولسمشر ولادمیر زیلینسکي د سې‌شنبې پر ورځ ویلي؛ هېواد یې له روسیې سره د هرې بڼې خبرو ته چمتووالی لري، خو که د اوربند تړون لاسلیک او جګړه ودرول شي.

د اوکراین ولسمشر په یوه لنډه وینا کې خبریالانو ته دا هم ویلي، چې د چارشنبې پر ورځ به اوکرایني پلاوی په لندن کې د لویدیځو هېوادونو له چارواکو سره پر بشپړ یا جزوي اوربند بحث او خبرې وکړي.

زیلینسکي د ولسمشرۍ په دفتر کې دا هم ویلي: “مونږ چمتو یووثبت کړو، چې له اوربند وروسته په هره  بڼه خلرو کې کښینو؛ خو، چې نه‌وي.”

هغه ګواښ وکړ؛ “دا به ناشونې وي، چې په هرڅه ژر هوکړه وشي.” هغه د سیمې، امنیتي تضمینونو او د ناټو په پوځي اتحاد کې د اوکراین غړیتوب ته ورته نورو پیچلو مسلو ته نغوته( اشاره) وکړه.

هغه ویلي، چې اوکراین به پر کریمیه ټاپووزمې د مسکو قانوني کنټرول د کومې معاملې د یوې برخې په توګه ونه‌پېژني؛ ځکه، چې دا ډول اقدام به د اوکراین د اساسي قانون خلاف وي.

روسیې په ۲۰۱۴ کال کې کریمیه ونیوله او وروسته یې له ځان سره یوځای کړه.

هغه زیاته کړې: اوکراین به د روسیې تر اشغال لاندې د زاپوریزیا پراخې اټومي بټۍ لپاره له امریکا سره ملګرتیا کوي.

هغه زیاته کړې، چې د واشنګټن لخوا پدې اړه کوم رسمي وړاندیز ندی شوی.

په دې راپور کې راغلي: ټاکل شوې، چې په لندن کې به د امریکا، انګلستان، فرانسې، جرمني او اوکراین چارواکي د امریکا پر مشرۍ د ډیپلوماټیکو هڅو په بهیر کې ترسره کیږي، چې له اوکراین سره د روسیې د جګړې پای ته رسولو لپاره لار ومومي.

د بهرنیو چارو وزارت ویاند د سې‌شنبې پر ورځ ویلي؛ د امریکا بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو به په لندن کې د دې خبرو اترو ګډونوال نه‌وي او اوکراین ته د واشنګټن استازی جنرال کیټ کلوګ به د ناستې برخوال وي.

زیلینسکي ویلي؛ اوکراین به په روانه اوونۍ کې خپل ډیپلوماټیکې اړیکې زیات کړي او هغه به د سویلي افریقا له ولسمشر سیریل رامافوسا او همدارنګه د اسپانیا، پولینډ او چک جمهوریت له مشرانو سره وګوري.

د رویټرز د راپور له مخې؛ د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین د دوشنبې پر ورځ د جګړې له لومړیو ورځو راپدېخوا د لومړي ځل لپاره له اوکراین سره د دوه اړخیزو خبرو اترو وړاندیز وکړ او د هغه اوکرایني سیال ولادیمیر زیلینسکي ویلي؛ کیف لیواله دی، چې پر ملکي اهدافو د بریدونو د بندولو په اړه بحث وکړي.

زیلینسکي ویلي؛ اوکراین به د چارشنبې پر ورځ په لندن کې د امریکا او اروپایي هېوادونو سره په خبرو اترو کې برخه واخلي. په دې راپور کې راغلي، چې دا بحثونه د تېرې اوونۍ د پاریس د غونډې یوه برخه ده، چې امریکا او اروپایي هېوادونو د درې کلنې جګړې د پای ته رسولو لپاره تر ارزونې لاندې نیولې ده.

پوتین د روسیې د دولتي ټلویزیون له خبریال سره په خبرو کې ویلي، چې د سپېڅلي اختر لپاره له اوربند وروسته جګړه بیا پیل شوه،  چې هغه د شنبې پر ورځ په یو اړخیزه توګه اعلان کړ. هغه وویل مسکو د سولې هر راز نوښت مني او له کیف څخه ورته تمه لري.

پوتین د دولتي ټلویزیون خبریال پاول زروبین ته ویلي: ” مونږ تل د دې په اړه خبرې کړې، چې د سولې هر راز نوښتونو ته به مثبت چلند ولرو. هیله لرو، چې د کیف رژیم استازي به ورته احساس وکړي.”

د کریملین ویاند دمیتري پیسکوف، چې وروسته د انټرفیکس له خبري سرچینې لخوا نقل شو خبریالانو ته وویل: “کله، چې ولسمشر ویلي؛ دا ممکنه ده، چې پر ملکي اهدافو د نه برید کولو په اړه به بحث وشي او له اوکرایني لوري سره یې خبرې اترې او بحثونه په پام کې درلودل.”

رویټرز راپور ورکړی، چې د ۲۰۲۲ کال د روسیې د فبرورۍ له برید وروسته د دواړو خواوو ترمنځ مستقیمې خبرې اترې ندي شوي.

زیلینسکي په خپله شپنۍ ویډیويي وینا کې ویلي، چې اوکراین د ملکي اهدافو پر وړاندې د بریدونو د پای ته رسولو لپاره له خپل وړاندیز ملاتړ کوي او د ترلاسه کولو لپاره هر ډول خبرو اترو ته چمتو دي. مخکې له دې امریکا او اوکراین دا د ۳۰ ورځني اوربند په توګه طرحه کړې وه.

هغه ویلي: “اوکراین خپل وړاندیز ته ژمن دی، چې لږ تر لږه پر ملکي اهدافو برید ونکړي او له مسکو څخه هم د روښانه ځواب تمه لرو.مونږ یې د ترلاسه کولو په اړه د هر ډول خبرو اترو لپاره چمتو یوو.”

هغه وایي، چې د لندن خبرې اترې “بنسټیزه دنده لري: د غیر مشروط اوربند لپاره فشار راوړل. دا باید د پیل ټکی وي.”

زیلینسکي د دوشنبې پر ورځ ویلي، چې یو غیر مشروط اوربند به “د رښتینې او تلپاتې سولې له رامنځته کیدو وروسته” وي.

واشنګټن ویلي، چې دوی به د وروستۍ اوونۍ له اوربند غځولو هرکلی وکړي.

زیلینسکي ویلي، چې د سپیڅلي اختر اوربند پرمهال د روسیې دوامداره بریدونه ښیي، چې مسکو د جګړې د اوږدولو اراده لري.

زیلینسکي دا هم ویلي، چې د اوکراین ځواکونو ته لارښوونه شوې، چې د روسیې د پوځ د کړنو عکس العمل ته دوام ورکړي.

هغه په ایکس پاڼه کې لیکلي: “د اوکراین د اقداماتو ماهیت به متوازي پاتې شي؛ اوربند به له اوربند سره مخ شي او د روسیې بریدونه به له بریدونو سره مخ شي. اقدامات تل د کلمو پر پرتله لوړ غږ کوي”.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ او د بهرنیو چارو وزیر مارکو روبیو دواړو د جمعې پر ورځ ویلي، چې واشنګټن کولی شي د څو ورځو په اوږدو کې له پرمختګ پرته د سولې خبرې ودروي.

ټرمپ د یکشنبې پر ورځ یوه ډېره خوشبینانه یادونه وکړه، چې “هیله ده” دواړه خواوې به “په روانه اوونۍ کې” یوه معامله وکړي.

د روسیې غوښتنه اوکراین ټولې هغه ځمکې دي، چې پوتین یې د نیولو ادعا لري؛ رانغاړي او اوکراین باید دایمي بې طرفي ومني.

اوکراین وايي، چې دا به د تسلیمیدو معنا ولري او که مسکو بیا برید وکړي؛ نو بې دفاع به پاتې وي.

د پیسکوف د څرګندونو له مخې: “ولسمشر پوتین او روسیه د سوله‌ییز حل په لټه کې دي. مونږ له امریکایي اړخ سره کار ته دوام ورکوو او البته هیله من یوو، چې دا کار به پایلې ولري”.