تازه خبرونه
د ا.ا.ا او ترکمن چارواکو د دوه اړخیزو اړیکو پر پیاوړتیا هوکړه وکړه

د افغانستان د بهرنیو چارو وزارت د یکشنبې پر ورځ څرګنده کړې، چې د بهرنیو چارو وزارت چارسمبالي مولوي امیرخان متقي پر مشرۍ یو لوړ پوړي پلاوي پرون د ترکمنستان په بلنه عشق آباد ته سفر کړی دی.
د بهرنیو چارو وزارت د څرګندونو له مخې؛ یاد پلاوي د ترکمنستان د صدراعظم له مرستیال او بهرنیو چارو وزیر راشد مرادوف او نورو چارواکو سره کتلي دي.
سرچینې دغه راز په ډاګه کړې، چې په دې کتنه کې د افغانستان او ترکمنستان ترمنځ د سیاسي، ډیپلوماټیکو او اقتصادي اړیکو پر پیاوړتیا ټینګار شوی دي.
دغه راز په دې سفر کې پر امنیتي همکاریو، د ټاپي پروژې ژر پیل، د سوداګرۍ او خصوصي سکتور پراختیا، د مرمر ډبرو استخراج خبرې شوي دي.
همدارنګه په دې لیدنه کې د تازه او وچې میوې او نورو اجناسو د صادراتو پر زیاتوالي او په ځانګړي ډول د آقینې او تورغونډۍ په بندرونو کې د رېل پټلۍ د پروژو بشپړېدو هوکړې رامنځته شوې دي.
په خبرپاڼه کې راغلي، چې چارواکو په افغانستان کې د لمریزې او بادي برښنا پر پروژو د پانګونې پر امکاناتو هم خبرې کړې دي.
دغه راز هوکړه وشوه، چې افغانستان به د منځنۍ او جنوبي آسیا ترمنځ د ټرانزیټ د مرکز په توګه کارول کېږي او طبیعي ګاز، معدنیات، خوراکي او نور سوداګریز توکي به د دغه هېواد له لارې لېږدول کېږي.
د دواړو لوریو ترمنځ هوکړه وشوه، چې تخنیکي ټیمونه به د جنورۍ پر ۲۲ په کابل کې سره وګوري او د برښنا د وارداتو د زیاتولو، د ټاپي او د اورګاډي د لیکو د غزولو کار به د نوي لمریز کال (مارچ میاشتې په وروستیو کې) پیل شي.
دغه راز په افغانستان کې د کرونا ویروس له کبله بند پاتې لسګونه محصلینو په اغړه ژمنه شوې، چې د مارچ له پیله به په تدریجي توګه ترکمنستان ته د ستنېدو اجازه ورکړ شي.
ترکمنستان هم ژمنه کړې، چې افغان محصلینو ته به د تېلو او ګازو، ریل پټلۍ او په نورو تخنیکي برخو کې بورسونه ورکړ شي.
تازه خبرونه
ازبکستان، افغانستان او پاکستان د یوه سټراټیژیک سوداګریز دهلیز پر رامنځته کولو خبرې وکړې
د دې درې هېوادونو د ټرانسپورټي چارو چارواکو د ازبکستان- افغانستان- پاکستان دهلیز د پراختیا په اړه د ګډ پلان د مسودې بیاکتنې او وروستي کولو لپاره مجازي ناسته ترسره کړه.

ازبکستان، افغانستان او پاکستان د مرکزي او سویلي آسیا ترمنځ د سوداګرۍ د ودې لپاره د درې اړخیز ټرانسپورټي دهلیز د پراختیا له لارې د سیمهییزو اړیکو په اړه خپلې ژمنې بیا تائید کړې.
د دې درې هېوادونو د ټرانسپورټي چارو چارواکو د ازبکستان- افغانستان- پاکستان دهلیز د پراختیا په اړه د ګډ پلان د مسودې بیاکتنې او وروستي کولو لپاره مجازي ناسته ترسره کړه.
دا ناسته د ازبکستان د ولسمشر د فرمان له مخې جوړه شوې، چې د هېواد د ټرانسپورټ او لوژسټیک سیسټمونو د پرلهپسې پراختیا غوښتنه کوي.
د ټرنډ د راپور له مخې؛ بحثونه د توکو باري حرکت پر ښه کولو، د سوداګرۍ خنډونو لرې کولو او د پولې هاخوا لوژسټیک ساده کولو لپاره د عملي اقداماتو پېژندلو راوڅرخېدل.
درې واړو هېوادونو هوکړه وکړه، چې پلان وروستی کړي او اړینې کورنۍ غوښتنې د لاسلیک لپاره چمتو کړي.
دا نوښت په ټوله سیمه کې د سوداګرۍ او اقتصادي همکارۍ د پیاوړتیا پر لوري یو اړین ګام ګڼل کیږي. دا د څو هېوادونو د اوسپنېپټلۍ ګډه پروژه ده، چې ترمز- مزار شریف- کابل- پېښور سره نښلوي، چې د لومړی ځل لپاره د ۲۰۲۱ کال په فبروري کې پرې درې اړخیزه رسمي هوکړه وشوه.
تمه ده، چې د ۵ میلیارډ ډالرو پر اټکل شوي لګښت د اوسپنېپټلۍ دهلیز به په کال کې تر ۲۰ میلیون ټنو پورې بار د لېږد وړتیا ولري، چې له بشپړېدنې سره به د ځمکې له لارې د سوداګرۍ یوه مهمه لار چمتو او اروپا، روسیه، مرکزي آسیا، افغانستان، پاکستان، هند او د سویل ختیځې آسیا پراخه سیمه سره ونښلوي.
د درې واړو هېوادونو چارواکي دا دهلیز د بدلونکې بېخبنايي پروژې په توګه ګوري، چې نه یوازې به ورسره سیمهییز تجارت زیات شي، بلکې په تاریخي توګه کم تړاو لرونکې سیمه کې به ژیوپولیتیک اتصال او اقتصادي ادغام ته هم وده ورکړي.
تازه خبرونه
د افغانانو بېسارې راستنېدا بېړنی نړیوال اقدام غواړي – یوناما
اوتونبایوا له یو شمېر راستنېدونکو کورنیو، مرستندویه کارمندانو او سیمهییزو چارواکو سره له لیدنې وروسته ویلي: “د هغو کورنیو لپاره، چې له لسیزو جګړو (کډوال) شوي وه د بېرته راستنېدا د مثبتې شېبې پرځای؛ د راستنېدا له پراخې رواني ستړیا او ناهیلۍ سره مل ده.”

د افغانستان لپاره د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې روزا اوتونبایوا د اسلامکلا سرحدي سیمې څخه د لیدنې پر مهال د مرستو لپاره د بېړني نړیوال ملاتړ غوښتنه وکړه.
اوتونبایوا له یو شمېر راستنېدونکو کورنیو، مرستندویه کارمندانو او سیمهییزو چارواکو سره له لیدنې وروسته ویلي: “د هغو کورنیو لپاره، چې له لسیزو جګړو (کډوال) شوي وه د بېرته راستنېدا د مثبتې شېبې پرځای؛ د راستنېدا له پراخې رواني ستړیا او ناهیلۍ سره مل ده.”
روزا اوتنونبایوا زیاته کړې: “پر لویه کچه راستنیدل، که چټکه ده او که داوطلبانه، باید په نړیواله ټولنه کې د خطر زنګونه راپورته کړي. دا وضعیت مونږ ته د بشري مسوولیتونو یوه آزموینه ده؛ ځکه، چې “افغانستان دمخه هم له وچکالۍ او اوږدمهاله بشري بحران سره مخ دی او نشي کولی د راستنېدونکو د نوي څپې فشارونه وزغمي.د ملګرو ملتونو د ادارو، سیمهییزو چارواکو، عامه ټینګ ملاتړ او هڅو سره – سره، د راستنېدو سرعت او پیمانه د ملاتړ نازک سیسټمونه له منځه وړي دي. “
د دې بنسټ د څرګندونو له مخې؛ تمه ده، چې په ۲۰۲۵ کال کې به له ۱.۳ میلیون څخه ډېر افغانان بېرته هېواد ته راستانه شي، چې د دې فشار ترڅنګ د هېواد ۷۰ سلنه نفوس په فقر کې ژوند کوي؛ ښځې او ماشومان د راستنېدو پرمهال له لویو خطرونو سره مخ دي.
دغه را زیاته شوې، چې بشري عملیات هم خورا کم دي دوی ته باید خواړه، سرپناه او خپلو سیمو ته خوندي لږد چمتو شي.
د ملګرو ملتونو ځانګړې استازې په ټولنه کې د راستنېدونکو بیا میشتېدنې لپاره د سمدستي مرستې پر اړتیا ټینګار وکړاو څرګندوي؛ لومړني شواهد ښیي، چې د راستنېدونکو ثبات د بېړنیو پروګرامونو ډیزاین او پلي کولو او په ټولنیزه بېخبنا کې پانګوونې ته اړتیا لري.
هغې ویلي؛ په بېړني اقدام کولو کې پاتې راتلل، په کوربه هېواد کې د راستنېدونکو پرېښودل شویو پیسو ضایع کول، د کار پر بازار فشار او د مهاجرت د دورې دوام به ویجاړونکي پایلې رامنځته کړي.”
میرمن اوتونبایوا په سیمه کې له بسپنه ورکوونکو، پراختیایي شریکانو او حکومتونو څخه د مرستې غوښتنه کړې او په دې اړه وایي: “بېرته راستنېدونکي باید د خپلو وسایلو رالېږدولو ته پرېښودل شي. هغه څه، چې مونږ یې اوس شاهدان یوو د نه نړیوالو مسوولیتونو مستقیمه نیمګړې پایله ده. مونږ باید اوس له سرچینو، همغږۍ او هوډ سره عمل وکړو.”
ملګري ملتونه په افغانستان کې له همغږۍ څخه د ډک چلند غوښتنه کوي، چې د بشري اړتیاوو پر پوره کولو سربېره، د راستنېدونکو د هرکلي په سیمو کې د مرستې کچه هم لوړه شي.
ویل کیږي، چې له ایران، پاکستان او منځنۍ آسیا هېوادونو په ګډون راستنېدونکو ته باید نړیوال پام راواړول شي؛ د نامنظمې راستنېدا بهیر د درولو او رضاکارانه راستنېدا اصل ته باید لومړیتوب ورکړ شي.
تازه خبرونه
د ولسي شاعر مطیع الله تراب د مړینې خبر دردوونکی دی- ذبیحاللهمجاهد
د جنازې مراسم به یې نن ماسپښین ۲ بجې د جلال آباد ښار په شېرزي لوبغالي او ۴ بجې د خوږیاڼو ولسوالۍ کې ادا او خاورو ته وسپارل شي.

د افغانستان اسلامي امارت ویاند ذبیح الله مجاهد په ایکس پاڼه کې د پښتو ژبې د نومیالي ولسي شاعر مطیع الله تراب د مړینې په اړه احساس څرګند کړی دی.
ذبیح الله مجاهد لیکلي: “د ولسي شاعر مطیع الله تراب صاحب وفات سخت متأثره کړو.”
مطیع الله تراب تېره شپه (سېشنبه د چنګاښ څلیریشتمه) د زړه د حملې له کبله په خوست ښار کې د څلور پنځوس کلونو پر عمر مړ شو.
د پښتو ژبې د نومیالي ولسي شاعر مطیع الله تراب جنازه نن سهار په چورلکه کې د کورنیو چارو وزارت د لوړ پوړو چارواکو پر ملتیا لومړی کابل او بیا ننګرهار ولایت ته ولېږدول شوه.
د جنازې مراسم به یې نن ماسپښین ۲ بجې د جلال آباد ښار په شېرزي لوبغالي او ۴ بجې د خوږیاڼو ولسوالۍ کې ادا او خاورو ته وسپارل شي.
ارواښاد خپلو ولسي، سیاسي او حماسي شعرونو نومیالی کړی.
اروا ښاد تراب ۱۳۵۰ لمریز لېږدیز کال د خوږياڼو ولسوالۍ د کوز بهار د کالهخېلو کلي په يوه دینداره کورنۍ کې زېږیدلی او له کلونو راپدېخوا یې ولسي شاعري وکوله او د شعر پر ژبه يې بېلابېل سیاسي او ټولنیز اړخونه پر ساده ژبه ولس ته وړاندې کړل.
ویل کیږي، چې د اروښاد ولسي شاعر مطیع الله تراب سپین بغاوت، زه په کړي بغاوت پښیمانه نهیم، د للمېګلونه او د کاڼياوبه یې چاپ شوې شعرې ټولګې دي او يو شمېر ناچاپه آثار هم ترې پاتې شول.
-
تازه خبرونه3 days ago
د خیبر پښتونخوا حکومت په کابل کې د سرطان روغتون د جوړولو لهپاره د مرستې وړاندیز وکړ
-
تازه خبرونه3 days ago
چین د بګرام پر هوایي اډه کنترول نلري – زلمی خلیلزاد
-
سوداگري2 days ago
د افغانستان او پاکستان ترمنځ د سوداګرۍ حجم نږدې ۲ میلیارډ ډالرو ته ورسېد
-
نړۍ2 days ago
په غزه کې د اوبو وېش پر مهال د ۲۰ ماشومانو مرګ او ژوبله تخنیکي تېروتنه وه
-
تازه خبرونه1 day ago
ملګرو ملتونو په افغانستان کې د بشري مرستو لپاره د بودجې له کمښت خبرداری ورکړ
-
لوبی2 days ago
په فوټسال غوره لیګ کې ظاهر اسد او آریا فورج مساوي او نورزاد ۸ پر ۲ دیار سنايي ته ماتې ورکړه
-
لوبی1 day ago
امید فوټسال لوبډله له جوانان میهن سره مساوی او اتحاد ۳ پر ۱ پیروزي پنجشېر وګاټه
-
لوبی3 days ago
په افغان فوټسال لیګ کې پنجشر ۷ پر صفر زیتون ته او صداقت ۶ پر ۳ امید ته ماتې ورکړه