ساینس او ټیکنالوژي
سویدن یو څېړنیز توغندی وتوغاوه؛ خو ناڅاپه د ناروې پر غرنۍ سیمه لګېدلی

رویترز راپور ورکړی، چې د سویدن فضایي شرکت (SSC) د دوشنبې پر سهار د شمالي سویدن له اسرانژ فضایي مرکزه له توغوولو وروسته خراب شو او د ګاونډ هېواد ناروې د خاورې په ۱۵ کیلو مترۍ کې پر یوه غرنۍ سیمه ولګېده.
دې ادارې په یوه اعلامیه کې ویلي، دغه څېړنیز توغندی د ۲۵۰ کیلومترو لوړوالي ته رسېدلی و، چې څېړنې یې صفر او دا پېښه رامنځته شوه.
د سویدن د فضایي شرکت د اړیکو رییس فیلیپ اوهلسون د سې شنبې پر ورځ رویترز ته ویلي: دا توغندی د ۱۰۰۰ مترو پر لوړوالي او له نږدې استوګنځيو ۱۰ کیلومتره لرې پر غرنۍ سیمه ولګېده.
هغه زیاته کړې؛ کله، چې تېروتنه رامنځته شي؛ حل لارې هم رامنځته کیږي او مونږ د سویدن او ناروې حکومتونو او نورو لوبغاړیو ته خبر ورکوو.
ادارې دا هم ویلي، چې د پایلو پر ترلاسه کولو کار روان دی او په دې اړه تخنیکي څېړنې پیل شوې دي.
د ناروې د ملکي هوايي چلند اداره سمدلاسه د تبصرې لپاره شتون نلري ، رویټرز راپور ورکړ.
د ناروې بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ ناروې د خپلې پولې پر لورې له اجازې پرته ټولې هڅې څاري او مخه یې نیسي.
یاد وزارت زیاته کړې؛ د دغې پېښې په اړه ناروې ته خبر ورکړ شوی نهو.
د ناروې د بهرنیو چارو وزارت ویلي؛ دوی نه پوهیږي، چې آیا شاوخوا ته کوم زیان رسیدلی که نه، په داسې حال کې، چې د SSC ویاند ویلي، چې توغندی پر غرنۍ برخه لګېدلی دی.
ساینس او ټیکنالوژي
د ډونالډ ټرمپ له ملاتړ وروسته ټیکټاک بېرته په امریکا کې د لاسرسي وړ شو
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”

له هغې وروسته، چې د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ وویل، چې سپینې ماڼۍ ته له ستنېدو وروسته به ټیکټاک اپلیکیشن ته لاسرسی بېرته خوندي کوي؛ نو ټیکټاک د یکشنبې پر ورځ اعلان وکړ، چې په امریکا کې خپل خدمات بېرته د لاسرسي وړ ګرځوي.
ټیکټاک خپلو کاروونکو ته په یوه پیغام کې ویلي: “د ټرمپ له هڅو څخه مننه، ټیکټاک په امریکا کې بېرته فعالیږي.”
ټیک ټاک هم په یوه خبرپاڼه کې ویلي؛ امریکایي کاروونکي توانېدلي، چې د چینایي شرکت اوبپاڼې ته لاسرسی ومومي.
د شنبې پر شپه د امریکايي کاروونکو لپاره ټیکټاک ته لاسرسی وځنډول شو.
امریکایي چارواکو خبرداری ورکړی و، چې د چینایي شرکت بایټډنس تر ملکیت لاندې د چین حکومت د امریکایانو له معلوماتو څخه د ناوړه ګټې اخیستنې احتمال شته.
د ټرمپ لخوا د ټیکټاک بیارغونه د هغه د لومړۍ دورې پر پرتله د هغه په دریځ کې یو بدلون ګڼل کیږي. په ۲۰۲۰ کال کې هغه د چین حکومت لخوا د امریکایانو شخصي معلوماتو ته د لاسرسي په اړه د اندېښنو له کبله د اپلیکیشن د بندولو هڅه وکړه.
په دې وروستیو کې، ټرمپ ویلي، چې “ټیکټاک مې په زړه کې ځانګړی ځای لري” ځکه، چې د ۲۰۲۴ کال په ټاکنو کې یې د ځوانو رای ورکوونکو د جذبولو لپاره ترې ګټه پورته کړه.
د هغه قانون له مخې، چې تېر کال تصویب او د جمعې پر ورځ د امریکا سترې محکمې لخوا تائید شو؛ نو تر یکشنبې پورې ټیکټاک وخت درلود، چې د چینایي شرکت بایټډنس سره اړیکې پرې کړي او په امریکایي پېرودونکو وپلورل شي.
امریکایی قانون جوړونکي اندېښمن دي، چې د چین حکومت کولی شي ټیکټاک اړ کړي، چې د چینایي قانون پراساس د امریکایي وګړو په اړه معلومات وروسپاري.
ساینس او ټیکنالوژي
چینایي هیکرانو د امریکا د خزانې وزارت اسناد غلا کړل
په لیک کې ویل شوي، چې هیکرانو د سایبر امنیتي خدماتو چمتوکوونکي سیسټم مات کړی او غیر محرم اسنادو ته یې لاسرسی موندلی ده.

د چین له ملاتړه برخمنو هیکرانو د امریکا د خزانې وزارت د کمپیوټر سیسټم مات کړی او هغه محرم اسناد یې غلا کړي، چې د خزانې وزارت د کانګرس غړیو ته په یوه لیک ” لویه پیښه” یاده کړې ده.
په لیک کې ویل شوي، چې هیکرانو د سایبر امنیتي خدماتو چمتوکوونکي سیسټم مات کړی او غیر محرم اسنادو ته یې لاسرسی موندلی ده.
بیاندټراسټ په خپله اوبپاڼه کې ویلي، چې په دې وروستیو کې یې یوه “امنیتي پیښه” پیېندلې، چې د شرکت سافټویر پر یوې کیلۍ له لرې څخه اغېزمن شوی دی.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ په واشنګټن کې د چین د سفارت ویاند هم د تبصرې غوښتنې ته ځواب ندی ویلی؛ ځکه، چې بیجینګ په منظم ډول د سایبر جاسوسۍ پیښو مسوولیت ردوي.
ویل کیږي، چې دا لویه پېښه د روان کال د ډسمبر په لومړیو کې رامنځته شوې ده.
ساینس او ټیکنالوژي
ټیکټاک د یو څه وخت لپاره په امریکا کې د پاتې کېدو ارزښت لري – ډونالډ ټرمپ
رویټرز لیکلي، چې د ډونالډ ټرمپ دا څرګندونې یو له قوي پیغامونو څخه دی، چې هغه د امریکا له بازار څخه د چینایي ټولنیز پلیټ فارم د احتمالي وتلو مخالف دی.

د امریکا منتخب ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې پر ورځ ( د لیندۍ دوهیمه) ویلي، چې په امریکا کې ټیکټاک ته تر یو وخته لېواله دی.
رویټرز لیکلي، چې د ډونالډ ټرمپ دا څرګندونې یو له قوي پیغامونو څخه دی، چې هغه د امریکا له بازار څخه د چینایي ټولنیز پلیټ فارم د احتمالي وتلو مخالف دی.
د امریکا سنا د روان کال په اپریل کې یو قانون تصویب کړ، چې بایټډانس ته د ټیک ټاک د مور خطاب کېږي؛ د ملي امنیت د اندېښنو له کبله به د دغه ټولنیز پلیټ فارم مالکیت امریکایانو ته وسپاري.
د ټیک ټاک مالکین د دې قانون د لغو کولو غوښتونکي دي او د امریکا سترې محکمې د دې قضیې په اړه موافقه کړې ده؛ خو که محکمه د بایټډانس په ګټه رای ورنکړي، دا اپلیکیشن به د راتلونکي کال د جنوري پر نولسمه د ټرمپ له راتګه یوه ورځ بند شي.
اوس دا څرګنده نده، چې ډونالډ ټرمپ به څنګه د ټیک ټاک د بندېدو امر بېرته واخلي، چې په سنا کې په پراخه کچه تصویب شوی دی.
د دوشنبې پر ورځ ټرمپ د ټیک ټاک له اجرائیوي رییس سره هم وکتل. له دې غونډې وروسته او په همدې ورځ یې په یوه خبري کنفرانس کې وویل، چې په دې اپلیکیشن کې د هغه د ټاکنیز کمپاین د بریالیتوب لپاره ټیک ټاک غوره رول ولوباوه.
د امریکا عدلیې وزارت استدلال کړی، چې ټیک ټاک د چین ملکیت او د امریکا ملي امنیت ته ګواښ دی؛ دا یو داسې دریځ دی، چې د امریکا قانون جوړوونکي ترې ملاتړ کوي.
-
لوبی3 days ago
د ۲۰۲۵آریانا سنوکر اتلولي د لومړۍ ورځې د لوبو پایلې
-
تازه خبرونه5 days ago
یونیسف په افغانستان کې د ۲۱۳ خوارځواکو ماشومانو له درملنې خبر ورکړ
-
سیمه ییز خبرونه4 days ago
مصر به د عربي هېوادونو د بېړنۍ سرمشریزې کوربتوب وکړي
-
لوبی4 days ago
د آریانا سنوکر اتلولۍ مینهوال دې د لوبو په اړه لاندې اړین معلومات ولولي
-
سوداگري3 days ago
افغانستان ته د پاکستان صادرات ۵۰۴ میلیون ډالرو ته رسیدلي
-
نړۍ4 days ago
د اوکراین د سولې په خبرو کې پرمختګ شوی – ټرمپ
-
نړۍ1 day ago
د امریکا یوه پوځي الوتکه د سانډیاګو په ساحل کې راوغوځېده.
-
تازه خبرونه4 days ago
پاکستان به له اسلامآباد څخه زرګونه افغان کډوال وباسي