نړۍ
ښایي هند د کانادایي سکهـ مشر په وژنه کې لاس ولري- جستن ترودو

کانادا د دوشنبې پر ورځ ( د وږي ۲۷ ) ویلي؛ د اعتبار وړ داسې ادعاوې شته، چې د هند حکومت ښایي د کانادایي سیکهـ مشر په ترور کې ښکېل وي.
د رویترز د څرګندونو له مخې؛ د کانادا لومړي وزیر جستین ترودو د ولسي جرګې په یوه بېړنۍ وینا کې ویلي، چې د کانادا د وګړو په وژنه کې د بهرني حکومت هر ډول ښکېلتیا زمونږ له حاکمیت څخه ښکاره سرغړونه ده.
۴۵ کلن هردیپ سینګهـ نیجار د جون پر ۱۸ د ونکوور د یوې څنډې په ساري کې د سیکهانو له یوه معبد څخه بهر پر ډزو ووژل شو. نیجار د خالستان د خپلواک دولت په بڼه کې له سکهـ هېواده ملاتړ وکړ او د ۲۰۲۲ په جولای کې هند ترهګر اعلان کړ.
ترودو وایي: د کانادا امنیتي ادارې پر خلاص مټ د هند د حکومت د مامورینو او د نیجار د مړینې تر منځ د احتمالي اړیکې په اړه د باور وړ تورونه څاري.
هغه ویلي، چې تېره اوونۍ یې په نوي ډیلي کې د جي -۲۰ ډلې د سرمشریزې په څنډه کې د هند لومړي وزیر نریندرا مودي ته یې د دې وژنې موضوع وړاندې کړه او له کانادا سره په دې اړه د هند د ګډ کار غوښتنه وکړه، چې په اړه یې یوې پایلې ته ورسیږي.
د کانادا د بهرنیو چارو وزیرې ملانیی جولي پرته له دې، چې نور جزئیات ورکړي ویلي؛ کانادا هم د دوشنبې پر ورځ له دې هېواده د هند د استخباراتو یو مامور وشاړه.
د ترودو څرګندونو د کانادا او د نړۍ د ترټولو سترې دیموکراسۍ ترمنځ تاوتریخوالی ډېر کړی دی.
نوی دیلی په کانادا کې د سکهـ بېلتون غوښتونکیو له فعالیتونو ناخوښه دی.
مودي د جي – ۲۰ په سرمشریزه کې ترودو ته د کانادایي سیکانو لخوا د وروستيو لاریونونو په اړه خپله ژوره اندېښنه څرګنده کړه، چې د خپلواک دولت غوښتنه کوي.
سوداګریزې اړیکې
دیپلوماتیک تاوتریخوالی اوسمهال سوداګریزې اړیکې ګواښوي او د وړاندیز شوې سوداګریزې هوکړې په اړه خبرې اوس پر ټپه ولاړې دي. کانادا د دغه حالت په اړه لږ توضیحات وړاندې کړي. په داسې حال کې، چې هند ځینې سیاسي پرمختګونو ته نغوته کړې ده.
د کانادا د احصائیوي څرګندونو له مخې؛ په ۲۰۲۲ ز. کال کې دوه اړخیزه سوداګري د ۱.۵۲ تریلیون کانادایی دالرو څخه یوازې ۱۳.۷ میلیارد کانادایی دالر (۱۰.۲ میلیارد امریکایي دالر) ول.
د ملي امنیت شورا ویاندې ادرین واتسن د دوشنبې پر شپه په یوه اعلامیه کې څرګنده کړې: مونږ د لومړي وزیر ترودو لخوا د وړاندې شویو تورونو په اړه ژوره اندېښنه لرو.
ترودو نیغ پر نیغه په دې وژنه کې پر هند د لاس لرلو تور نهدی لګولی او د بهرنیو چارو وزیرې جولي وروسته بیا یوه احتیاطي څرګندونه وړاندې کړه؛ که دا تورونه رښتیا ثابت شي، د منلو وړ به نهوي.
د بریتانیا د کولمبیا تحقیقاتي ډلې تېره میاشت ویلي، چې په دې پېښه کې درې شکمن کسان لاس لري؛ که څه هم څوک نیول شوي نهدي.
کانادا د سیکانو تر ټولو لوی نفوس لري، چې په هند کې د خپل کور پنجاب ایالت څخه بهر د دوی د لاریونونو شاهد دی، چې هند پرې غصه څرګنده کړې ده.
کانادا هم د هندي نژاد ترټولو د لویې سیکهـ ټولنې کور دی، چې د کانادا د ۴۰ میلیون نفوسو شاوخوا ۱.۴ میلیون جوړوي. د ۲۰۲۱ ز. کال په سرشمېرنه کې، شاوخوا ۷۷۰ زره خلکو سیکهـ مذهب د خپل مذهب په توګه منلی دی.
د ملي امنیت وزیر دومینیک لبلانک ویلي، چې د کانادا د حکومت څو لوړ پوړیو چارواکو پهدې وروستیو کې د اوتاوا د اندېښنې څرګندولو لپاره هند ته سفر کړی دی.
د روان کال په اپریل کې هند له انګلستان څخه وغوښتل، چې په انګلستان کې میشت د سکهـ بیلتون غوښتونکيو غورځنګ له ملاتړو څارنه ګړندی کړي. نوي دیلی له هغې وروسته پر غصه شو، چې لاریونکوونکیو د خالستان شعارونه لېږدول او په لندن کې یې د هند له دیپلوماتیکې استازولۍ بیرغ لرې کړ.
نړۍ
که ایران د اټومي وسلو د لرلو له خوب تېر نشي له سخت غبرګون سره به مخ شي – ډونالډ ټرمپ
ټرمپ له یوه لوړ پوړي ایراني چارواکي سره په عمان کې د امریکا د ځانګړي استازي سټیو ویټکوف له لیدنې وروسته خبریالانو ته ویلي: “زه فکر کوم، چې دوی مونږ غولوي”.

د رویټرز د راپور له مخې: د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د دوشنبې پر ورځ ویلي، ایران له امریکا سره د اټومي تړون ځنډول غواړي او که د اټومي وسلو له لرلو دډه ونکړي؛ د تهران اټومي تاسیسات به له احتمالي پوځي برید سره مخ شي.
ټرمپ له یوه لوړ پوړي ایراني چارواکي سره په عمان کې د امریکا د ځانګړي استازي سټیو ویټکوف له لیدنې وروسته خبریالانو ته ویلي: “زه فکر کوم، چې دوی مونږ غولوي”.
ایران او امریکا دواړو د شنبې پر ورځ ویلي، چې دوی په عمان کې “مثبتې” او “رغنده” خبرې اترې ترسره کړې. ټاکل شوی، چې دوهیم پړاو د شنبې پر ورځ پیل شي. یوې سرچینې، چې د پلان په اړه معلومات ورکړي ویلي، چې غونډه شونې ده، چې په روم کې ترسره شي.
سرچینې، د نوم نه ښودلو پر شرط رویټرز سره په خبرو کې ویلي؛ بحثونه د بالقوې معاملې د یوه چوکاټ د ارزونې لپاره دي.
ټرمپ ویلي: “ایران باید د اټومي وسلو له مفهوم څخه ځان خلاص کړي. دوی نشي کولی اټومي وسلې ولري.”
نوموړي د دې پوښتنې په ځواب کې، چې آیا د تهران پر اټومي تاسیساتو برید د امریکا په غبرګون کې شته؛ ټرمپ وویل: “البته، چې شته.”
ټرمپ ویلي، چې ایرانیان باید له سخت غبرګون څخه د مخنیوي لپاره چټک حرکت وکړي؛ ځکه، چې “دوی د اټومي وسلو پراختیا ته نږدې دي”.
امریکا او ایران د پخواني ولسمشر جو بایډن په دوره کې غیر مستقیمې خبرې اترې وکړې؛ خو دوی لږ پرمختګ وکړ. د دواړو حکومتونو ترمنځ وروستي پېژندل شوي مستقیمې خبرې اترې د ولسمشر بارک اوباما په پېر کې وې؛ چا، چې د ۲۰۱۵ نړیوال اټومي تړون مشري وکړه، چې ټرمپ وروسته ترې دډه وکړه او ایران له بندیزونو سره مخ شو.
نړۍ
اروپايي ټولنه د فلسطین له ادارې سره مالي ملاتړ زیاتوي
د مډیټرانې لپاره اروپايي کمیشنرې ډوبراوکا سوئیکا ویلي، چې دا مالي ملاتړ د فلسطیني ادارې له اصلاحاتو سره مل دی؛ ځکه، چې د نیوکه کوونکو لخوا د فساد او کمزورې حکومتدارۍ تور پرې لګول شوی دی.

د منځني ختیځ لپاره اروپايي کمیشنرې رویټرز ته د مرکې پرمهال ویلي، چې اروپايي ټولنه به د فلسطین له ادارې سره خپل مالي ملاتړ د شاوخوا ۱.۶ میلیارډ یورو (۱.۸ میلیارډ ډالرو) پر ارزښت د درې کلونو لپاره زیات کړي.
د مډیټرانې لپاره اروپايي کمیشنرې ډوبراوکا سوئیکا ویلي، چې دا مالي ملاتړ د فلسطیني ادارې له اصلاحاتو سره مل دی؛ ځکه، چې د نیوکه کوونکو لخوا د فساد او کمزورې حکومتدارۍ تور پرې لګول شوی دی.
سوئیکا ویلي: “مونږ له دوی څخه غواړو، چې ځانونه اصلاح کړي؛ ځکه له اصلاحاتو پرته به دوی دومره پیاوړي او باوري نهوي، چې نه یوازې زمونږ ته، بلکې د اسرائیلو لپاره هم خبرې اترې وکړي.”
د کمشنرې دا څرګندونې د دوشنبې پر ورځ په لوګزامبورګ کې د اروپايي ټولنې بهرنیو چارو وزیرانو او د لومړي وزیر محمد مصطفی په ګډون د لوړ پوړیو فلسطیني چارواکو ترمنځ د لومړي “لوړ پوړي سیاسي ډیالوګ” څخه مخکې وشوې.
رویټرز راپور ورکړی؛ اروپايي ټولنه د فلسطینیانو لپاره ترټولو لویه مرسته کوونکې ده او د اروپايي ټولنې چارواکي هیله لري، چې د لویدیځې غاړې فلسطیني اداره ممکن یوه ورځ د اسرائیلو او حماس وسلوالو ترمنځ د جګړې له پای ته رسېدو وروسته د غزې مسوولیت پر غاړه واخلي.
د اسرائیلو د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو حکومت تر اوسه پورې د فلسطین حکومت ته د غزې د سپارلو مفکوره رد کړې او د اروپايي ټولنې د دوه دولتونو د حل لارې پراخ هدف څخه یې ډډه کړې، چې په کې د فلسطیني دولت جوړول هم شامل دي.
د رویټرز د څرګندونو له مخې؛ سوئیکا ویلي، چې ۶۲۰ میلیون یورو به د مالي ملاتړ او د فلسطین د حکومت د اصلاحاتو لپاره، ۵۷۶ میلیون یورو به په لویدیځه غاړه او غزه کې د “مقاومت او بیا رغونې” لپاره او ۴۰۰ میلیون یورو له اروپا پانګونې بانک څخه په پورونو کې ورکړ شي، چې د بانک د اداري بورډ لخوا تصویب ځانګړي شي.
هغې ویلي، چې په تېرو ۱۲ کلونو کې د PA لپاره د اروپايي اتحادیې منځنی ملاتړ شاوخوا ۴۰۰ میلیون یورو دی.
سوئیکا وایي: “مونږ اوس په فلسطیني اداره کې په باوري ډول پانګونه کوو.”
زه فکر کوم، چې د امریکا پولاډ، چې د نړۍ یو له لویو شرکتونو څخه دی؛ باید زمونږ په هېواد کې پاتې شي.
نړۍ
د اوکراین د شخړې د حل لپاره خبرې ښې روانې دي – ټرمپ
ټرمپ نن (یکشنبه) ویلي، چې د روسیې او اوکراین ترمنځ د جګړې د پای ته رسولو لپاره د امریکا پر منځګړیتوب خبرې اترې ممکن ښې روانې وي.

ټرمپ ويلي، چې د اوکراین خبرې ممکن ښې روانې وي؛ خو د چوپ پاتې کیدو وخت شته دی.
ټرمپ نن (یکشنبه) ویلي، چې د روسیې او اوکراین ترمنځ د جګړې د پای ته رسولو لپاره د امریکا پر منځګړیتوب خبرې اترې ممکن ښې روانې وي.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د واشنګټن پر منځګړیتوب د روسیې او اوکراین ترمنځ د خبرو اترو په اړه دا هم وویل: ” کله ناکله باید پرېکړه وشي، چې آیا مونږ عمل وکړو او اقدام ترسره کړو یا دا، چې خبرې بندې او چوپ پاتې شو.”
د جمعې پر ورځ د ټرمپ ځانګړي استازي سټیو ویټکوف د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره د سولې د ترلاسه کولو پر لارو چارو خبرې وکړې.
دا خبرې اترې په داسې وخت کې وشوې، چې د دواړو خواوو ترمنځ د جګړې د پای ته رسولو لپاره د سولې له احتمالي تړون څخه مخکې د اوربند د هوکړې لپاره خبرې اترې د بشپړ اوربند د شرایطو په اړه د اختلافاتو له کبله پر ټپه درېدلې وې.
د روسیې او امریکایي پلاوي ترمنځ په وروستۍ ناسته کې ویل شوي، چې په اوکراین کې د اوربند د ټینګولو لپاره تر ټولو چټکه لار به د یوې داسې سټراټیژۍ ملاتړ وي، چې د اوکراین د څلورو ختیځو سیمو کنټرول ورکړ شي.
-
تازه خبرونه3 days ago
اروپايي ټولنې د کډوالو د ایستلو لپاره د خوندي هېوادونو نوملړ اعلان کړ
-
سیمه ییز خبرونه3 days ago
ټرمپ د ایران پر اټومي تاسیساتو د اسرائیلو د پلان شوي برید مخه ونیوله
-
تازه خبرونه3 days ago
اسلامآباد له بل څه ناراضه دی خو له افغان کډوالو غچ اخلي – مولانا فضل الرحمن
-
تازه خبرونه4 days ago
د پاکستان ځانګړی استازی کابل ته راغی
-
سیمه ییز خبرونه4 days ago
د بل اړخ په اړه ډېر خوشبین نهیم – آیتالله خامنهیي
-
لوبی3 days ago
له ۱۹ کلنو ټیټ عمره ملي لوبډلې اماراتو ته ماتې ورکړه
-
سیمه ییز خبرونه5 days ago
د افغانستان لپاره د متحده عربي اماراتو ځانګړي استازي له خپل پاکستاني سیال سره وکتل
-
نړۍ5 days ago
که ایران د اټومي وسلو د لرلو له خوب تېر نشي له سخت غبرګون سره به مخ شي – ډونالډ ټرمپ