د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د دوشنبې پر ورځ د روسیې له ولسمشر ولادمیر پوتین سره له خپلې ټیلیفوني اړیکې وروسته ویلي، چې روسیه او اوکراین به سمدلاسه د اوربند لپاره خبرې اترې پیل کړي؛ خو کرملین ویلي، چې دا بهیر به وخت ونیسي.

ټرمپ ټروټ پاڼه کې ویلي، چې هغه دا پلان د اوکراین ولسمشر ولادمیر زیلینسکي او همدارنګه د اروپایي اتحادیې، فرانسې، ایټالیا، جرمني او فنلینډ مشرانو ته د روسیې له مشر سره له خپلې غونډې وروسته په یوه ګډه ټیلیفوني اړیکه کې وړاندې کړ.

ټرمپ وایي: “روسیه او اوکراین به سمدلاسه د اوربند او تر ټولو مهم د جګړې د پای ته رسېدو لپاره خبرې اترې پیل کړي.” هغه وروسته په سپینه ماڼۍ کې زیاته کړه، فکر کوي، چې “یو څه پرمختګ شونی دی.”

پوتین له ټرمپ څخه مننه وکړه، چې د مسکو او کیف ترمنځ یې د مستقیمو خبرو اترو له بیا پیل ملاتړ وکړ. دواړو خواوو تېره اوونۍ په ترکیه کې د لومړي ځل لپاره مخامخ خبرې اترې وکړې؛ خو د دوشنبې له ټیلیفوني خبرو اترو وروسته هغه یوازې دا ویلي، چې هڅې “په ټوله کې پر سمه لار” روانې دي.

پوتین د تورې بحیرې تفریحي سیمې سوچي ته نږدې خبریالانو ته وویل: “مونږ د امریکا له ولسمشر سره هوکړه کړې، چې روسیه به اوکراین ته د سولې د احتمالي راتلونکي تړون په اړه همکاري وکړي.”

د جرمني لومړي وزیر فریډریش مرتس د دوشنبې پر ورځ ناوخته په پاڼه کې ولیکل، چې اروپايي مشرانو پرېکړه وکړه، چې د بندیزونو له لارې پر روسیه فشار زیات کړي.

ټرمپ پر روسیې د بندیزونو په اړه خبریالانو ته وویل: “ښه! فکر کوم، چې د یو څه ترسره کولو چانس شته او که تاسې دا کار کوئ، شونې ده، چې ورسره وضعیت نور هم خراب کړئ؛ خو کېدی شي هغه وخت راشي، چې دا پېښه شي.”

ټرمپ ویلي، چې “ځینې په ځانځانۍ کې ښکېل دي.” له پرمختګ پرته زه یوازې شاتګ کوم. “دا زما جګړه نده.”

د کرملین مرستیال یوري اوشاکوف ویلي، چې ټرمپ او پوتین د اوربند لپاره د مهال‌ویش په اړه بحث ندی کړی؛ خو د بندیانو په تبادله کې یې د نهه امریکایانو په بدل کې د نهو روسانو د تبادلې په اړه بحث کړی. هغه ویلي، چې د امریکا مشر د مسکو او واشنګټن ترمنځ د اړیکو امکانات “اغېزمن” وبلل.

د روسیې دولتي خبري آژانسونو د کرملین ویاند دمیتري پیسکوف د څرګندونو له مخې ویلي، چې مسکو او کیف د سولې او اوربند د یادښت د یو ګډ متن د پراختیا لپاره له “پیچلو اړیکو” سره مخ دي.

د ریا خبري سرچینې د هغه د څرګندونو له مخې ویليو چې: ” کوم ځانګړی ضرب الاجل نشه او نه به وي.

د سویډن پخواني لومړي وزیر کارل بیلډټ په ایکس پاڼه کې ولیکل، چې له ټرمپ سره ټیلیفونې اړیکه ” له شک پرته د پوتین لپاره بریا وه.”

هغه ویلي، چې د روسیې مشر “د بېړني اوربند غوښتنه رد کړه او پرځای یې کولی شي په ورته وخت کې نظامي عملیات روان وساتي.”

له ټرمپ سره له خبرو وروسته زیلینسکي ویلي، چې کیف او د هغه ملګري ممکن د جګړې د پای ته رسولو لپاره د هڅو د یوې برخې په توګه د اوکراین، روسیې، امریکا، اروپایي اتحادیې هېوادونو او انګلستان ترمنځ د لوړې کچې د غونډې غوښتنه وکړي.

زیلینسکي په ایکس کې ولیکل: “اوکراین له روسیې سره په هر ډول مستقیمو خبرو اترو کې، چې پایلې ولري خبرو ته چمتو دی.”

هغه ویلي، چې دا ناسته د ترکیې، واټیکان یا سویس پر کوربتوب ترسره شي.

ټرمپ ویلي، چې پاپ لیو په واتیکان کې د خبرو اترو کوربتوب ته لېوالتیا ښودلې وه؛ خو واټیکان سمدلاسه د تبصرې غوښتنې ته ځواب ونه وایه.

د کرملین پیسکوف ویلي، چې مسکو هم د واټیکان له وړاندیز هرکلی وکړ؛ خو د “ممکنه راتلونکو اړیکو” لپاره هېڅ پرېکړه نده شوې.

یو کس، چې د اوکراین او اروپایی مشرانو سره د ټرمپ له ټیلیفوني خبرو خبر دی ویلي، چې ګډونوال “حیران” ول، چې ټرمپ نه غواړي پر پوتین بندیزونه ولګوي.

د ایکس په یوه لیکنه کې د اروپایی کمیسیون مشرې اورسولا فون ډر لاین یوازې څرګنده کړېو چې له ټرمپ سره خبرې اترې “ښې” وې او دا “مهمه د،ه چې امریکا تعامل روان وساتي.”

ویل کیږي، چې که ټرمپ پر روسیې نوي بندیزونه ولګوي؛ نو دا به د پام وړ شېبه وي، ځکه هغه ورسره خواخوږي ښودلې ده.